ไตระยะไหนที่ต้องฟอก

เมื่อไหร่ไตถึงจำเป็นต้องฟอก? เส้นแบ่งบางๆ ระหว่างการดำรงชีวิตและการพึ่งพาเครื่องมือ

โรคไตวายเรื้อรังเป็นโรคที่ค่อยๆ กัดกร่อนสุขภาพของไตอย่างเงียบเชียบ ผู้ป่วยมักไม่รู้ตัวจนกระทั่งโรคดำเนินไปถึงระยะรุนแรง ความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับการฟอกไตจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง เพราะมันหมายถึงความแตกต่างระหว่างการดำเนินชีวิตตามปกติและการพึ่งพาเครื่องมือทางการแพทย์เพื่อความอยู่รอด

หลายคนอาจสงสัยว่า “ไตเสียแค่ไหนถึงต้องฟอก?” คำตอบไม่ได้อยู่ที่เปอร์เซ็นต์การทำงานของไตเพียงอย่างเดียว แต่ต้องพิจารณาปัจจัยอื่นๆ ร่วมด้วย อย่างไรก็ตาม โดยทั่วไปแล้ว ผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย (ระยะ 5) ซึ่งไตทำงานได้น้อยกว่า 15% จะถือเป็นเกณฑ์สำคัญที่แพทย์จะพิจารณาการรักษาด้วยวิธีการฟอกไตหรือการปลูกถ่ายไต

แต่ 15% นั้นไม่ใช่ตัวเลขตายตัวเสมอไป แพทย์จะพิจารณาหลายปัจจัยประกอบกัน เช่น:

• ระดับของเสียในเลือด (Urea, Creatinine): หากระดับของเสียสะสมสูงเกินกว่าที่ร่างกายสามารถรับได้ แม้ไตจะทำงานมากกว่า 15% ก็อาจต้องพิจารณาการฟอกไต
• อาการแสดงของโรค: อาการต่างๆ เช่น บวมน้ำอย่างรุนแรง ความดันโลหิตสูงควบคุมยาก ภาวะกรดยูริคสูง หรือภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ อาจเป็นตัวบ่งชี้ถึงความจำเป็นในการฟอกไต แม้ไตจะทำงานมากกว่า 15% ก็ตาม
• สุขภาพโดยรวมของผู้ป่วย: ผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวอื่นๆ เช่น โรคหัวใจ โรคปอด หรือโรคเบาหวาน อาจมีความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนสูง จึงอาจจำเป็นต้องฟอกไตเร็วกว่าผู้ป่วยที่มีสุขภาพโดยรวมดีกว่า
• ความต้องการของผู้ป่วยและคุณภาพชีวิต: การฟอกไตเป็นกระบวนการที่ต้องใช้เวลาและความอดทน แพทย์จะพิจารณาความพร้อมของผู้ป่วยและครอบครัวในการดูแลรักษาอย่างต่อเนื่อง รวมถึงความต้องการคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยด้วย

การฟอกไตไม่ใช่การรักษาโรคไตวายเรื้อรังโดยตรง แต่เป็นการรักษาแบบประคับประคองเพื่อชะลอความเสื่อมของไต ควบคุมระดับของเสียในเลือด และช่วยให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น การปลูกถ่ายไตเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่สามารถรักษาโรคได้อย่างถาวร แต่ก็มีความเสี่ยงและข้อจำกัดในการเข้าถึง

สรุปแล้ว การพิจารณาว่าจะต้องฟอกไตหรือไม่ เป็นการตัดสินใจร่วมกันระหว่างแพทย์และผู้ป่วย โดยคำนึงถึงปัจจัยต่างๆ ที่กล่าวมาข้างต้น ไม่ใช่เพียงแค่ตัวเลขเปอร์เซ็นต์การทำงานของไตเท่านั้น การปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญอย่างสม่ำเสมอ จึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งในการดูแลสุขภาพไตและวางแผนการรักษาที่เหมาะสม เพื่อให้ผู้ป่วยมีชีวิตที่มีคุณภาพและยืดอายุขัยได้อย่างเต็มที่