G6PD ห้ามใช้อะไรบ้าง

G6PD: ยาต้องห้ามและความสำคัญของการปรึกษาแพทย์

ภาวะเอนไซม์กลูโคส-6-ฟอสเฟตดีไฮโดรจีเนสพร่อง (Glucose-6-Phosphate Dehydrogenase Deficiency: G6PD) เป็นภาวะทางพันธุกรรมที่พบได้บ่อยในคนไทย ส่งผลให้เม็ดเลือดแดงมีความเปราะบางและเสี่ยงต่อการแตกง่าย หากได้รับสารกระตุ้นบางชนิด การรู้จักยาที่ควรหลีกเลี่ยงจึงเป็นสิ่งสำคัญยิ่งสำหรับผู้ป่วย G6PD เพื่อป้องกันภาวะโลหิตจางเฉียบพลัน ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนร้ายแรงได้

กลุ่มยาที่ผู้ป่วย G6PD ควรหลีกเลี่ยงอย่างเด็ดขาด หรือใช้ด้วยความระมัดระวังสูงสุดนั้นมีหลายกลุ่ม และจำเป็นต้องมีการปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ทุกครั้ง โดยเฉพาะ:

• ยาต้านมาลาเรีย (Antimalarials): ยาหลายชนิดในกลุ่มนี้ เช่น พริมาควีน (Primaquine) และ เมฟโลควีน (Mefloquine) เป็นที่รู้จักกันดีว่าสามารถกระตุ้นให้เกิดภาวะโลหิตจางในผู้ป่วย G6PD แม้กระทั่งปริมาณน้อยก็สามารถก่อให้เกิดอันตรายได้

• ยาแก้ปวดและลดไข้ (Analgesics and Antipyretics): ยาในกลุ่ม NSAIDs เช่น ไดโคลฟีแนก (Diclofenac) อิบูโปรเฟน (Ibuprofen) และ แนโปรเซน (Naproxen) มีความเสี่ยงที่จะกระตุ้นให้เกิดภาวะโลหิตจาง แม้ว่าความรุนแรงจะแตกต่างกันไปตามแต่ละบุคคล แต่การหลีกเลี่ยงจะปลอดภัยกว่า

• ยาปฏิชีวนะ (Antibiotics): ยาหลายชนิดในกลุ่มซัลฟา (Sulfonamides) เช่น ซัลฟาเมท็อกซาโซล (Sulfamethoxazole) รวมถึงยาบางชนิดในกลุ่มอื่นๆ อาจทำให้เกิดภาวะโลหิตจางในผู้ป่วย G6PD การเลือกใช้ยาปฏิชีวนะจึงต้องระมัดระวังเป็นอย่างยิ่ง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อเลือกยาที่เหมาะสมและปลอดภัย

• ยาอื่นๆ: นอกจากกลุ่มยาข้างต้น ยังมีกลุ่มยาอื่นๆอีกมากมายที่อาจก่อให้เกิดอันตรายต่อผู้ป่วย G6PD เช่น ยาบางชนิดในกลุ่มวิตามินบี ยาบางชนิดที่ใช้รักษาโรคเบาหวาน และยาบางชนิดที่ใช้รักษาโรคผิวหนัง การตรวจสอบส่วนประกอบของยาอย่างละเอียดก่อนรับประทาน หรือการปรึกษาเภสัชกรจึงมีความสำคัญมาก

สำคัญที่สุดคือ การปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทานยาใดๆ ไม่ว่าจะเป็นยาที่ซื้อได้เองตามร้านขายยา หรือยาที่แพทย์สั่ง ควรแจ้งให้แพทย์ทราบเสมอว่าท่านเป็นผู้ป่วย G6PD เพื่อให้แพทย์สามารถเลือกยาที่เหมาะสมและปลอดภัยสำหรับท่านได้ การดูแลสุขภาพอย่างถูกวิธีจะช่วยป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้เบื้องต้นเท่านั้น ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์ กรุณาปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรผู้เชี่ยวชาญเพื่อรับคำแนะนำที่ถูกต้องและเหมาะสมกับสภาพร่างกายของท่าน