Kun je intolerant zijn voor appels?

De bittere appel van de berkenpollenallergie: Kruisreacties verklaard

Een hap van een sappige, rode appel: voor de meesten een genot. Maar voor een aanzienlijk deel van de bevolking, specifiek degenen met een berkenpollenallergie, kan deze simpele handeling leiden tot onaangename, en soms zelfs ernstige, reacties. De vraag is dan ook: kun je intolerant zijn voor appels, zonder een directe appelallergie te hebben? Het antwoord is ja, en de verklaring ligt in het fascinerende fenomeen van kruisreacties.

Een berkenpollenallergie is een IgE-gemedieerde allergie, wat betekent dat het immuunsysteem onterecht antilichamen (IgE) produceert tegen bepaalde eiwitten in berkenpollen. Deze eiwitten zijn echter niet uniek voor berkenpollen. Sommige van deze eiwitten lijken qua structuur sterk op eiwitten die voorkomen in bepaalde voedingsmiddelen. Dit leidt tot een kruisreactie: het immuunsysteem, getraind om te reageren op berkenpollen-eiwitten, reageert vervolgens ook op de gelijkende eiwitten in de voedingsmiddelen.

Appels zijn een van de meest voorkomende boosdoeners bij deze kruisreactie, specifiek in het kader van het zogenaamde berkenpollen-voedselallergiesyndroom, ook wel bekend als het paraberksyndroom. Dit syndroom omvat een breed scala aan vruchten, groenten en noten. Bij appels zijn het vooral de eiwitten in het schilletje die de kruisreactie triggeren.

De ernst van de reactie varieert enorm. Bij sommige mensen met een berkenpollenallergie beperkt de reactie zich tot milde symptomen zoals jeuk in de mond, lichte zwelling van de lippen of een wat geïrriteerde keel. Anderen ervaren echter ernstiger symptomen zoals netelroos, huiduitslag, braken, diarree, of zelfs een anafylactische shock – een levensbedreigende reactie die onmiddellijke medische hulp vereist. De kans op een ernstige reactie is gelukkig aanzienlijk kleiner dan op een milde reactie.

Schattingen suggereren dat 50% tot wel 90% van de mensen met een berkenpollenallergie ook kruisreacties ondervinden met appels en andere vruchten zoals hazelnoten, perziken, kersen en pruimen. Deze percentages onderstrepen het belang van bewustzijn en diagnose.

Het is belangrijk te benadrukken dat dit geen intolerantie in de traditionele zin is, zoals een lactose-intolerantie. Er is geen sprake van een enzymdeficiëntie. Het is een allergische reactie, getriggerd door de gelijkenis tussen eiwitten in berkenpollen en in de betreffende voedingsmiddelen. Een allergoloog kan middels huidtesten of bloedonderzoek vaststellen of er sprake is van een berkenpollenallergie en of er een kruisreactie met appels of andere voedingsmiddelen optreedt.

Kortom, hoewel je geen directe allergie voor appels hoeft te hebben, kan een berkenpollenallergie wel degelijk leiden tot allergische reacties op appels. De ernst van deze reacties verschilt per individu, en het is cruciaal om bij symptomen medisch advies in te winnen.