Kan je van een intolerantie afkomen?

Kan je van een voedselintolerantie afkomen? Een genuanceerd antwoord.

De simpele uitspraak “Nee, je kunt niet van een voedselintolerantie afkomen” is, hoewel vaak correct, een te grote vereenvoudiging. De waarheid is genuanceerder dan een simpel ja of nee. Het hangt namelijk af van wat precies de intolerantie veroorzaakt en de ernst ervan.

De meeste voedselintoleranties zijn het gevolg van een gebrek aan enzymen die nodig zijn om bepaalde voedingsstoffen af te breken. Denk bijvoorbeeld aan lactose-intolerantie, waarbij het lichaam onvoldoende lactase produceert om lactose (melksuiker) te verteren. Deze enzymtekorten zijn in de regel aangeboren of ontwikkelen zich gedurende het leven, maar zijn niet te genezen in de traditionele zin van het woord. Je kunt geen nieuwe lactase-productie ‘aanzetten’ zoals je een gebroken been kunt laten helen.

Dit betekent echter niet dat je volledig machteloos bent. Het vermijden van de veroorzakende voedingsmiddelen is de meest effectieve manier om de symptomen te beheersen. Bij lactose-intolerantie betekent dit het beperken of vermijden van zuivelproducten. De symptomen, zoals buikkrampen, diarree en winderigheid, verdwijnen dan.

Er zijn echter nuances:

• Secundaire lactose-intolerantie: Deze vorm kan ontstaan na een darminfectie of ziekte van Crohn. In sommige gevallen kan de darm na herstel van de infectie of ziekte weer lactase produceren. Het is dus mogelijk dat de intolerantie na verloop van tijd vanzelf vermindert of zelfs verdwijnt. Dit is echter geen garantie en hangt sterk af van de ernst en duur van de onderliggende aandoening.

• Niet-celiac gluten gevoeligheid (NCGS): Bij NCGS is er geen sprake van een auto-immuunrespons zoals bij coeliakie, maar wel van klachten na het eten van gluten. Hoewel geen genezing mogelijk is, kan een strikt glutenvrij dieet de symptomen volledig laten verdwijnen. Sommige mensen ervaren een afname van klachten bij het langdurig vermijden van gluten, zelfs als ze af en toe kleine hoeveelheden gluten consumeren.

• Histamine-intolerantie: Dit is een aandoening waarbij het lichaam moeite heeft met het afbreken van histamine. Het vermijden van histamine-rijke voedingsmiddelen is cruciaal, maar het is ook mogelijk om de darmflora te verbeteren met probiotica, wat kan bijdragen aan een betere histamine-afbraak. Dit is echter geen genezing, maar wel een manier om de symptomen te verminderen.

Kortom, kun je van een voedselintolerantie afkomen? Bij de meeste intoleranties is het antwoord nee, je kunt de oorzaak niet wegnemen. Maar je kunt wel de symptomen effectief beheersen door de veroorzakende voedingsmiddelen te vermijden of je levensstijl aan te passen. In sommige specifieke gevallen is een gedeeltelijke of tijdelijke verbetering mogelijk, maar dit is niet de regel. Consultatie met een diëtist of arts is altijd aan te raden voor een persoonlijk advies en om de onderliggende oorzaak te achterhalen.