Hoe gaat een prostaatonderzoek bij de huisarts?

Het Prostaatonderzoek bij de Huisarts: Meer dan alleen een ‘verhaal van de vinger’

Het prostaatonderzoek is voor veel mannen een onderwerp waar ze liever niet over praten. Toch is het, vooral naarmate de leeftijd vordert, een belangrijk instrument in de preventieve gezondheidszorg. Dit artikel breekt het taboe en legt uit wat je kunt verwachten van een prostaatonderzoek bij de huisarts.

Waarom een prostaatonderzoek?

De prostaat, een klier ter grootte van een walnoot, speelt een cruciale rol in de voortplanting. Problemen met de prostaat, zoals prostaatvergroting (BPH), prostaatontsteking (prostatitis) en prostaatkanker, komen veel voor. Een prostaatonderzoek kan helpen deze aandoeningen vroegtijdig op te sporen, waardoor de kans op succesvolle behandeling aanzienlijk toeneemt.

De ‘vinger’ in de praktijk: Het Digitaal Rectaal Onderzoek (DRO)

Het meest bekende, en wellicht het meest gevreesde, onderdeel van het prostaatonderzoek is het Digitaal Rectaal Onderzoek (DRO). De term ‘digitaal’ verwijst in dit geval naar het gebruik van een vinger (Latijn: digitus). Dit onderzoek stelt de huisarts in staat om de prostaat direct te palperen.

Hoe verloopt het DRO precies?

1. Voorbereiding: De huisarts zal je uitleggen wat er gaat gebeuren en je vragen je onderlichaam te ontbloten. Je kunt meestal zelf bepalen of je op je linkerzijde wilt liggen met opgetrokken knieën, of voorover wilt staan leunend op de onderzoekstafel. Kies de positie die voor jou het meest comfortabel is.

2. Het onderzoek: De huisarts smeert een handschoen in met een glijmiddel en voert voorzichtig een vinger in de anus. De prostaat bevindt zich vlak tegen de voorwand van de endeldarm, waardoor de arts deze kan voelen.

3. Beoordeling: Tijdens het palperen beoordeelt de huisarts verschillende aspecten van de prostaat:

   • Grootte: Is de prostaat vergroot?
   • Consistentie: Voelt de prostaat zacht, stevig of onregelmatig aan?
   • Vorm: Zijn er knobbels of andere onregelmatigheden voelbaar?
   • Gevoeligheid: Veroorzaakt het aanraken van de prostaat pijn?

Wat voel je?

Het onderzoek zelf duurt meestal slechts enkele seconden. Je kunt een gevoel van aandrang ervaren, alsof je naar het toilet moet. Sommige mannen vinden het onderzoek onprettig of ietwat pijnlijk, maar het is over het algemeen niet pijnlijk.

Is het DRO voldoende?

Het DRO is een belangrijk onderdeel van het prostaatonderzoek, maar het is niet altijd voldoende om een diagnose te stellen. Afhankelijk van de bevindingen kan de huisarts aanvullende onderzoeken aanvragen, zoals:

• PSA-test (Prostaat Specifiek Antigeen): Een bloedtest die het PSA-niveau meet. Een verhoogd PSA-niveau kan wijzen op prostaatproblemen, maar is niet altijd een indicatie van kanker.
• Urineonderzoek: Om infecties uit te sluiten.
• Echografie: Om een gedetailleerder beeld van de prostaat te krijgen.
• Biopsie: Een weefselmonster dat onderzocht wordt om prostaatkanker vast te stellen of uit te sluiten.

Wanneer een prostaatonderzoek overwegen?

Er zijn geen vastgestelde richtlijnen voor de frequentie van prostaatonderzoeken voor alle mannen. Veel artsen raden aan om vanaf 50-jarige leeftijd het gesprek aan te gaan met je huisarts over de noodzaak van een prostaatonderzoek. Mannen met een verhoogd risico, bijvoorbeeld vanwege een familiegeschiedenis van prostaatkanker, kunnen er eerder mee beginnen.

Conclusie

Het prostaatonderzoek, inclusief het DRO, is een belangrijk instrument voor de vroege opsporing van prostaatproblemen. Hoewel het voor sommigen ongemakkelijk kan zijn, is het een relatief snelle en eenvoudige procedure die belangrijke informatie kan opleveren. Aarzel niet om je huisarts te raadplegen als je vragen of zorgen hebt over je prostaatgezondheid. Open communicatie is de sleutel tot een goede gezondheid, ook als het over onderwerpen gaat die minder prettig aanvoelen.