Hoe ongezond is oxaalzuur?

Oxaalzuur: Een verborgen risico voor je nieren?

Oxaalzuur, ook wel oxalaat genoemd, is een natuurlijk voorkomend organisch zuur dat in veel plantaardige voedingsmiddelen aanwezig is. Denk aan rabarber, spinazie, noten, chocolade en thee. Hoewel het in kleine hoeveelheden over het algemeen geen probleem vormt, kan een overmatige inname van oxaalzuur een aanzienlijk risico vormen voor je gezondheid, met name voor de nieren.

De link tussen oxaalzuur en nierproblemen

Het grootste gevaar van een te hoge oxaalzuuropname is het verhoogde risico op het ontwikkelen van nierstenen. Oxaalzuur bindt zich namelijk in het lichaam aan calcium, waardoor calciumoxalaat kristallen worden gevormd. Deze kristallen kunnen zich in de nieren ophopen en uitgroeien tot nierstenen. Nierstenen kunnen hevige pijn veroorzaken en in ernstige gevallen leiden tot nierbeschadiging.

Naast nierstenen kan een overmaat aan oxaalzuur ook leiden tot nefrocacinose. Dit is een aandoening waarbij calciumzouten, waaronder calciumoxalaat, zich in de nierweefsels afzetten. Dit kan de normale nierfunctie aantasten en uiteindelijk leiden tot nierfalen.

Primaire Hyperoxalurie: een zeldzame, maar ernstige aandoening

Er is een erfelijke aandoening genaamd Primaire Hyperoxalurie (PH) die het risico op nierbeschadiging door oxaalzuur drastisch verhoogt. PH wordt gekenmerkt door een overproductie van oxaalzuur in de lever. Vooral type 1 (PH1) is een serieuze aandoening waarbij de lever niet in staat is om een bepaald enzym te produceren dat nodig is voor de afbraak van oxaalzuur. Dit resulteert in extreem hoge oxaalzuurspiegels in het lichaam, wat leidt tot vroege en ernstige nierbeschadiging. Zonder behandeling kan PH1 al op jonge leeftijd tot nierfalen leiden.

Hoeveel oxaalzuur is te veel?

Er is geen algemeen aanvaarde veilige bovengrens voor oxaalzuurinname, omdat de gevoeligheid per persoon verschilt. Factoren zoals hydratatie, calciuminname en de algehele nierfunctie spelen een rol. Mensen met een verhoogd risico op nierstenen of andere nierproblemen, zoals mensen met PH, wordt vaak aangeraden om hun oxaalzuurinname te beperken.

Wat kun je doen?

• Drink voldoende water: Goede hydratatie helpt om de vorming van kristallen te voorkomen.
• Eet voldoende calcium: Calcium in de voeding kan zich binden aan oxaalzuur in de darmen, waardoor minder oxaalzuur in de nieren terechtkomt.
• Kook of stoom groenten: Sommige kookmethoden, zoals koken of stomen, kunnen het oxaalzuurgehalte in bepaalde groenten verminderen.
• Varieer je voeding: Eet niet overmatig veel van voedingsmiddelen die rijk zijn aan oxaalzuur.
• Raadpleeg een arts of diëtist: Als je je zorgen maakt over je oxaalzuurinname of een verhoogd risico hebt op nierproblemen, overleg dan met een arts of diëtist voor persoonlijk advies.

Conclusie:

Hoewel oxaalzuur van nature voorkomt in veel gezonde voedingsmiddelen, kan een overmatige inname negatieve gevolgen hebben voor de nierfunctie. Door bewust te zijn van je oxaalzuurinname, voldoende te drinken en een gevarieerd dieet te volgen, kun je het risico op nierproblemen minimaliseren. Mensen met PH en andere risicofactoren moeten extra voorzichtig zijn en professioneel advies inwinnen.