Kan ontsteking vanzelf overgaan?

Kan een ontsteking vanzelf verdwijnen? Wat je moet weten over zelfherstel en wanneer je naar de dokter moet.

Ontstekingen, we hebben er allemaal wel eens mee te maken. Van een kleine sneetje in je vinger tot een vervelende keelontsteking, ontstekingen kunnen behoorlijk hinderlijk zijn. Maar wat veel mensen zich afvragen is: kan zo’n ontsteking eigenlijk vanzelf overgaan? Het antwoord is, gelukkig, vaak ja, maar er zijn wel belangrijke nuances.

Het goede nieuws: acute ontstekingen hebben vaak een zelflimiterend karakter.

Een acute ontsteking is een reactie van je lichaam op een beschadiging of infectie. Denk bijvoorbeeld aan een splinter in je vinger. Je lichaam stuurt witte bloedcellen naar de plek om de boel op te ruimen en te herstellen. Hierdoor kan het gebied rood, gezwollen, pijnlijk en warm aanvoelen. In de meeste gevallen is dit een tijdelijk proces. Als het immuunsysteem de bron van de ontsteking, bijvoorbeeld de splinter of de bacteriën, heeft opgeruimd, zal de ontsteking vanzelf afnemen. Dit duurt vaak enkele dagen. Je lichaam is in staat zichzelf te genezen en de ontsteking te “blussen”.

Wanneer je zelfherstel kunt verwachten:

• Kleine verwondingen: Een lichte schaafwond of een klein sneetje kan je lichaam prima zelf aan. Goede hygiëne is belangrijk, dus houd de wond schoon en bedekt.
• Milde infecties: Een beginnende verkoudheid of een lichte keelpijn verdwijnen vaak vanzelf met voldoende rust en hydratatie.
• Lokale reacties: Denk aan een insectenbeet. De zwelling en jeuk verdwijnen meestal binnen een paar dagen.

Maar let op! Wanneer moet je wél naar de dokter?

Hoewel veel ontstekingen vanzelf genezen, zijn er situaties waarin je absoluut medische hulp moet zoeken. Negeer deze signalen niet, want een onbehandelde ontsteking kan leiden tot complicaties.

• Aanhoudende klachten: Als de ontsteking na een paar dagen niet minder wordt, of zelfs erger, is het tijd om naar de dokter te gaan.
• Hoge koorts: Koorts is een teken dat je lichaam hard aan het vechten is tegen een infectie. Hoge koorts, zeker boven de 39 graden, kan wijzen op een ernstigere infectie.
• Verspreiding van de ontsteking: Als de roodheid en zwelling zich uitbreiden, is er sprake van een verspreiding van de infectie. Dit kan gevaarlijk zijn.
• Pusvorming: Pus is een teken van een bacteriële infectie. De dokter kan antibiotica voorschrijven om de infectie te bestrijden.
• Pijn die niet te verdragen is: Intense pijn kan wijzen op een ernstige ontsteking of een andere complicatie.
• Ontsteking in de buurt van belangrijke structuren: Een ontsteking dichtbij je oog, hersenen of hart vereist onmiddellijke medische aandacht.
• Chronische aandoeningen: Als je een chronische aandoening hebt, zoals diabetes of een auto-immuunziekte, ben je vatbaarder voor infecties en moet je extra alert zijn op ontstekingen.

Wat kan de dokter doen?

Een arts kan de oorzaak van de ontsteking vaststellen en de juiste behandeling voorschrijven. Dit kan bestaan uit:

• Ontstekingsremmende medicatie: Om de ontsteking te onderdrukken en de pijn te verlichten. Denk hierbij aan ibuprofen of diclofenac.
• Antibiotica: Bij een bacteriële infectie.
• Wondzorg: Professionele reiniging en verzorging van de wond om infecties te voorkomen en de genezing te bevorderen.
• Verwijderen van vreemde objecten: Zoals een splinter of een ingegroeide haar.

Conclusie:

Een ontsteking kan zeker vanzelf overgaan, zeker in het geval van kleine, acute ontstekingen. Maar wees alert op de signalen van je lichaam. Bij aanhoudende, verergerende of ongewone klachten is het altijd verstandig om een arts te raadplegen. Zo voorkom je complicaties en ben je snel weer de oude!