Wanneer is iemand in een psychische crisis?

Wanneer bevind je je in een psychische crisis?

Een psychische crisis is geen vastomlijnd begrip met een checklist aan symptomen. Het is een persoonlijke ervaring, een subjectief breekpunt waar iemands draagkracht overschreden wordt. Het is als een dam die doorbreekt onder de aanhoudende druk van emotionele of psychische pijn. De gebruikelijke manieren om met stress om te gaan, de steunpilaren in het leven, blijken ineens onvoldoende. De controle glipt weg, en normaal functioneren wordt onmogelijk.

Hoewel de aanleiding per persoon verschilt, zijn er wel signalen die kunnen wijzen op een dreigende of acute psychische crisis. Deze signalen kunnen zich uiten op verschillende manieren:

Gedragsveranderingen:

• Extreme rusteloosheid of juist apathie en terugtrekking.
• Plotselinge agressie, woede-uitbarstingen of zelfdestructief gedrag zoals automutilatie.
• Verandering in slaap- en eetpatronen, bijvoorbeeld slapeloosheid of juist overmatig slapen, eetbuien of verlies van eetlust.
• Misbruik van alcohol of drugs.
• Sociaal isolement, het vermijden van contact met vrienden en familie.
• Onverklaarbare lichamelijke klachten, zoals hoofdpijn, buikpijn of hartkloppingen.

Emotionele signalen:

• Overweldigende gevoelens van angst, paniek, hopeloosheid of wanhoop.
• Intense emotionele pijn die ondraaglijk lijkt.
• Verlies van interesse in hobby’s en activiteiten die voorheen plezier gaven.
• Gevoelens van waardeloosheid, schuld en schaamte.
• Gedachten aan zelfdoding of de dood.

Cognitieve signalen:

• Concentratieproblemen, verwardheid en desoriëntatie.
• Problemen met helder denken en het nemen van beslissingen.
• Paranoia, waanbeelden of hallucinaties.
• Verlies van realiteitsbesef.

Het is belangrijk te benadrukken dat niet iedereen die deze signalen vertoont, per definitie in een psychische crisis verkeert. Het gaat om de combinatie en intensiteit van deze signalen, in combinatie met het onvermogen om normaal te functioneren.

Wat te doen als je vermoedt dat iemand in een psychische crisis zit?

• Neem de persoon serieus en luister zonder te oordelen.
• Bied praktische hulp en steun.
• Moedig de persoon aan om professionele hulp te zoeken.
• Bel in noodgevallen 112 of neem contact op met de crisisdienst.

Een psychische crisis is een ernstige situatie, maar met de juiste hulp en ondersteuning is herstel mogelijk. Aarzel niet om hulp te zoeken, zowel voor jezelf als voor anderen. Het erkennen van de crisis is de eerste stap naar herstel.