Wat als je altijd ziek bent?

Wat als je altijd ziek bent… (in je hoofd)?

Iedereen voelt zich wel eens niet helemaal lekker. Een lichte hoofdpijn, een kriebel in de keel, een vluchtige buikpijn… Meestal verdwijnen deze kwaaltjes net zo snel als ze gekomen zijn. Maar wat als je constant het gevoel hebt dat er iets mis is, zelfs als onderzoeken keer op keer aantonen dat je kerngezond bent? Wat als je altijd ziek bent… in je hoofd?

De constante angst voor ziekte is een realiteit voor mensen die lijden aan hypochondrie, tegenwoordig vaker aangeduid als ziekteangst. Het is meer dan alleen je af en toe zorgen maken over je gezondheid. Het is een allesoverheersende angst die het dagelijks leven beïnvloedt en controleert.

De vicieuze cirkel van de ziekteangst

Mensen met ziekteangst interpreteren normale, alledaagse lichamelijke sensaties als symptomen van ernstige ziektes. Een onschuldig steekje in de borst kan bijvoorbeeld direct worden vertaald naar een hartaanval, een lichte huiduitslag naar een zeldzame en gevaarlijke huidaandoening. Deze overinterpretatie leidt tot een constante staat van alertheid en bezorgdheid.

Vervolgens ontstaat een vicieuze cirkel. De angst zelf kan lichamelijke klachten veroorzaken, zoals spierspanning, vermoeidheid en buikpijn. Deze klachten worden dan weer gezien als bewijs van de gevreesde ziekte, waardoor de angst nog verder toeneemt.

De huisarts als vertrouwenspersoon… en bron van tijdelijke geruststelling

Vaak zoeken mensen met ziekteangst frequent hun huisarts op. Ze hopen op geruststelling, op het bewijs dat hun angsten ongegrond zijn. De huisarts kan medisch onderzoek doen en de persoon in kwestie geruststellen. Maar deze geruststelling is vaak van korte duur. Zodra er een nieuwe lichamelijke sensatie optreedt, begint het hele proces opnieuw.

De impact op het dagelijks leven

Ziekteangst kan een enorme impact hebben op het dagelijks leven. Het kan leiden tot:

• Sociale isolatie: Mensen met ziekteangst kunnen sociale activiteiten vermijden uit angst om besmet te raken of hun ziekte te verergeren.
• Problemen op het werk: Concentratieproblemen en vermoeidheid kunnen het functioneren op het werk bemoeilijken.
• Relatieproblemen: De constante focus op ziekte en de behoefte aan geruststelling kan een zware belasting vormen voor relaties.
• Financiële problemen: Frequente bezoeken aan de dokter en het uitvoeren van onnodige onderzoeken kunnen tot hoge medische kosten leiden.

Er is hoop: de weg naar herstel

Hoewel ziekteangst een slopende aandoening kan zijn, is herstel mogelijk. Cognitieve gedragstherapie (CGT) is vaak effectief. Tijdens CGT leert de persoon met ziekteangst:

• Realistischer te denken over lichamelijke sensaties.
• Te stoppen met het obsessief controleren van het lichaam.
• Angst te hanteren zonder direct naar geruststelling te zoeken.
• Geleidelijk aan angstige situaties te vermijden.

De sleutel tot herstel ligt in het doorbreken van de vicieuze cirkel van angst en het leren omgaan met onzekerheid. Het is een proces dat tijd, inzet en professionele hulp vereist, maar het kan leiden tot een leven waarin de angst voor ziekte niet langer de hoofdrol speelt.

Als je jezelf herkent in dit artikel, aarzel dan niet om professionele hulp te zoeken. Praat met je huisarts of zoek een therapeut die gespecialiseerd is in angststoornissen. Je bent niet alleen, en er is hulp beschikbaar om de controle over je leven terug te krijgen.