Wat gebeurt er als je niet meer dialyseert?

Het onvermijdelijke gevolg van het stoppen met dialyse: een geleidelijke verslechtering

Dialyse is voor veel mensen met nierfalen een levenslijn. Het is een intensieve behandeling die de functie van gezonde nieren overneemt, door afvalstoffen en overtollig vocht uit het bloed te verwijderen. Maar wat gebeurt er als je besluit om te stoppen met dialyse, of als dialyse om medische redenen niet meer mogelijk is? Het antwoord is complex en afhankelijk van verschillende factoren, maar de algemene lijn is een geleidelijke verslechtering van de gezondheid door de ophoping van giftige stoffen in het lichaam.

Zonder dialyse komen de nieren niet langer in staat om hun essentiële taken uit te voeren. Dit leidt tot een cascade van gebeurtenissen die uiteindelijk fataal kunnen zijn. De belangrijkste gevolgen zijn:

• Accumulatie van afvalstoffen: De nieren filteren normaal gesproken afvalstoffen zoals ureum, creatinine en fosfaat uit het bloed. Zonder dialyse hopen deze stoffen zich op, wat leidt tot symptomen zoals vermoeidheid, misselijkheid, braken, verlies van eetlust en een metaalachtige smaak in de mond. Naarmate de concentratie toeneemt, kunnen deze afvalstoffen de hersenen aantasten, wat leidt tot verwardheid, spiertrekkingen en uiteindelijk coma.
• Vochtophoping: De nieren reguleren de hoeveelheid vocht in het lichaam. Zonder dialyse kan het lichaam overtollig vocht niet kwijtraken, wat leidt tot zwelling van de benen, enkels en longen. Vocht in de longen (longoedeem) veroorzaakt ernstige kortademigheid en kan levensbedreigend zijn.
• Elektrolytenstoornissen: De nieren spelen een cruciale rol bij het handhaven van een evenwichtige elektrolytenbalans (natrium, kalium, calcium). Zonder dialyse kunnen deze waarden ontregeld raken, wat kan leiden tot hartritmestoornissen, spierzwakte en neurologische problemen. Een te hoog kaliumgehalte (hyperkaliëmie) is bijzonder gevaarlijk en kan tot een hartstilstand leiden.
• Anemie: De nieren produceren het hormoon erytropoëtine, dat de aanmaak van rode bloedcellen stimuleert. Zonder dialyse kan de aanmaak van rode bloedcellen afnemen, wat leidt tot bloedarmoede (anemie). Anemie veroorzaakt vermoeidheid, kortademigheid en duizeligheid.
• Acidose: De nieren helpen bij het reguleren van de zuurgraad van het bloed. Zonder dialyse kan het bloed te zuur worden (acidose), wat kan leiden tot vermoeidheid, verwarring en hartproblemen.

De factor tijd: hoe lang kun je overleven zonder dialyse?

De overlevingsduur zonder dialyse is sterk afhankelijk van de resterende nierfunctie. Als de nieren nog enige functie hebben, kan het proces van verslechtering langzamer verlopen en kan de patiënt nog maanden leven. Echter, bij volledig nierfalen, wanneer de nieren geen enkele functie meer hebben, is de overlevingsduur doorgaans slechts enkele weken.

Het is belangrijk te benadrukken dat dit slechts algemene schattingen zijn. De werkelijke overlevingsduur kan variëren afhankelijk van de algemene gezondheidstoestand van de patiënt, de aanwezigheid van andere aandoeningen (zoals diabetes of hartfalen) en de kwaliteit van de ondersteunende zorg.

Raadpleeg altijd uw arts

Het stoppen met dialyse is een ingrijpende beslissing die altijd in overleg met de behandelend arts moet worden genomen. De arts kan een persoonlijke inschatting geven van de te verwachten symptomen en de overlevingsduur, rekening houdend met de specifieke situatie van de patiënt. Bovendien kan de arts adviseren over palliatieve zorg om de symptomen te verlichten en het comfort van de patiënt te maximaliseren in de resterende tijd. Het is essentieel om alle opties en mogelijke gevolgen zorgvuldig te overwegen voordat een definitieve beslissing wordt genomen.