Wat valt er onder psychiatrische stoornissen?

Het brede spectrum van psychiatrische stoornissen: meer dan alleen ‘depressief zijn’

Het begrip ‘psychiatrische stoornis’ dekt een enorm en divers landschap aan aandoeningen die de stemming, het denken, het gedrag en de algehele geestelijke gezondheid beïnvloeden. Het is een misvatting om te denken dat het alleen gaat om ‘depressief zijn’ of ‘angstig zijn’. De realiteit is veel complexer en omvat een breed scala aan ernstige en invaliderende aandoeningen, die elk hun eigen unieke symptomen, oorzaken en behandelmethoden hebben.

Een aantal bekende voorbeelden zijn:

Stemmingsstoornissen: Deze stoornissen kenmerken zich door verstoringen in de stemming, variërend van extreme hoogtes tot diepe laagtes. Hieronder vallen:

• Depressieve stoornissen: Kenmerkend zijn aanhoudende gevoelens van verdriet, hopeloosheid, verlies van interesse in activiteiten en veranderingen in eetlust en slaap. De ernst en duur van deze symptomen kunnen variëren. Verschillende vormen bestaan, zoals een majeure depressieve stoornis, dystymie (chronische depressie) en postpartum depressie.

• Bipolaire stoornissen: Deze stoornissen worden gekenmerkt door extreme schommelingen in de stemming, van manische episodes (gekenmerkt door euforie, impulsiviteit en verhoogde energie) tot depressieve episodes.

Angststoornissen: Deze stoornissen worden gekenmerkt door overmatige en aanhoudende angst en zorgen, vaak zonder duidelijke aanleiding. Voorbeelden zijn:

• Gegeneraliseerde angststoornis (GAS): Aanhoudende, overmatige bezorgdheid over diverse onderwerpen.

• Paniekstoornis: Herhaaldelijke, onverwachte paniekaanvallen, gekenmerkt door intense angst, hartkloppingen en ademhalingsproblemen.

• Sociale angststoornis: Intense angst in sociale situaties, gekenmerkt door de angst voor negatieve beoordeling door anderen.

• Fobieën: Overmatige en irrationele angst voor specifieke objecten, situaties of activiteiten.

Psychotische stoornissen: Deze stoornissen worden gekenmerkt door een verlies van contact met de realiteit, met symptomen zoals hallucinaties (waarnemingen die niet echt zijn) en wanen (vaste, onjuiste overtuigingen). Een bekend voorbeeld is:

• Schizofrenie: Een ernstige en chronische aandoening die verschillende aspecten van het denken, het gedrag en de emoties beïnvloedt.

Ontwikkelingsstoornissen: Deze stoornissen ontstaan in de kindertijd en kunnen een aanzienlijke impact hebben op de ontwikkeling en het functioneren van een individu. Voorbeelden zijn:

• Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD): Kenmerkend zijn problemen met aandacht, impulsiviteit en hyperactiviteit.

• Autismespectrumstoornis (ASS): Een neurologische ontwikkelingsstoornis die gekenmerkt wordt door problemen met sociale interactie, communicatie en repetitief gedrag.

Dit is slechts een beperkte selectie. Er bestaan nog vele andere psychiatrische stoornissen, zoals eetstoornissen, trauma- en stressgerelateerde stoornissen, persoonlijkheidsstoornissen en verslavingsstoornissen. De diagnostiek en behandeling van psychiatrische stoornissen zijn complex en vereisen vaak de expertise van een psychiater of psycholoog. Het is belangrijk om hulp te zoeken bij een professionele hulpverlener indien u zich zorgen maakt over uw geestelijke gezondheid of die van een ander. Er is geen schaamte verbonden aan het zoeken naar hulp en vroegtijdige interventie kan het herstelproces aanzienlijk vergemakkelijken.