Welk hormoon is verhoogd bij mensen met een depressie?

Cortisol: De stressschakelaar in overdrive bij depressie

Depressie is een complexe aandoening met een veelvoud aan symptomen, van aanhoudende somberheid tot slaapproblemen en concentratieverlies. Hoewel de precieze oorzaak van depressie nog steeds ontrafeld wordt, wijst onderzoek steeds meer naar de rol van hormonen, en met name cortisol, in dit ingewikkelde proces. Cortisol, ook wel het stresshormoon genoemd, speelt een cruciale rol in onze reactie op stressvolle situaties. Bij mensen met depressie functioneert deze “stressschakelaar” vaak niet optimaal.

In plaats van een gezonde, gereguleerde cortisolrespons, zien we bij depressieve personen vaak een ontregelde cortisolspiegel. Dit kan zich uiten in chronisch verhoogde cortisolwaarden, maar ook in een verstoord dag-nachtritme van de cortisolproductie. Een normaal cortisolpatroon kent een piek in de ochtend, die gedurende de dag geleidelijk afneemt. Bij mensen met een depressie kan dit patroon verstoord zijn, met bijvoorbeeld een vlakker verloop of juist een verlate piek.

Het is belangrijk om te benadrukken dat een verhoogde of ontregelde cortisolspiegel niet dé oorzaak van depressie is. Het is eerder een onderdeel van een complex samenspel van biologische, psychologische en sociale factoren. De verhoogde cortisolwaarden dragen echter wel bij aan de vicieuze cirkel van depressie. Chronisch verhoogde cortisolniveaus kunnen namelijk leiden tot:

• Verminderde weerstand: Langdurige blootstelling aan hoge cortisolwaarden ondermijnt het immuunsysteem, waardoor mensen met depressie vatbaarder zijn voor infecties.
• Slaapproblemen: Cortisol beïnvloedt de slaap-waakcyclus. Verhoogde cortisolwaarden, vooral ‘s avonds, kunnen inslapen en doorslapen bemoeilijken.
• Concentratieproblemen en geheugenverlies: Hoge cortisolwaarden kunnen de hippocampus, een hersengebied betrokken bij geheugen en leren, negatief beïnvloeden.
• Verergering van angstklachten: Cortisol en angstgevoelens zijn nauw met elkaar verbonden. Een verhoogde cortisolspiegel kan angstklachten versterken en daarmee de depressie verergeren.

De link tussen cortisol en depressie benadrukt het belang van een holistische benadering van de behandeling. Naast psychotherapie en medicatie kunnen leefstijlaanpassingen zoals regelmatige lichaamsbeweging, mindfulness en een gezond voedingspatroon helpen om de cortisolspiegel te reguleren en de stressrespons te verbeteren. Dit kan bijdragen aan het doorbreken van de vicieuze cirkel van depressie en het bevorderen van herstel. Raadpleeg altijd een arts of professional in de geestelijke gezondheidszorg voor de juiste diagnose en behandeling.