Wat wordt er verstaan onder psychische klachten?

Meer dan een ‘dipje’: Wat verstaan we onder psychische klachten?

We leven in een wereld die steeds meer eisen stelt. Drukke banen, sociale media, financiële zorgen en relationele problemen; het zijn allemaal factoren die een flinke tol kunnen eisen op onze mentale gezondheid. Maar wanneer is een tijdelijke dip meer dan dat? Wanneer spreken we van echte psychische klachten?

Het is belangrijk om te begrijpen dat psychische klachten geen teken van zwakte zijn. Ze zijn het gevolg van een complexe interactie tussen biologische, psychologische en sociale factoren. Het is een spectrum, variërend van lichte, tijdelijke ongemakken tot ernstige, langdurige aandoeningen die professionele behandeling vereisen. Er is geen ‘een-maat-past-alles’ definitie, maar we kunnen wel enkele kenmerken onderscheiden.

Psychische klachten manifesteren zich op verschillende manieren en kunnen zich uiten in:

• Stemmingsstoornissen: Dit omvat klachten zoals aanhoudende somberheid (depressie), intense gevoelens van geluk (manische episodes), of een wisseling tussen beide (bipolaire stoornis). Kenmerken kunnen zijn: verlies van interesse in activiteiten, vermoeidheid, slaapproblemen, concentratiestoornissen, schuldgevoelens en gedachten aan de dood.

• Angststoornissen: Overmatige angst en zorgen, vaak gepaard gaande met lichamelijke symptomen zoals hartkloppingen, transpireren en duizeligheid. Voorbeelden zijn paniekstoornissen, fobieën, sociale angststoornis en generaliseerde angststoornis. De angst is vaak disproportioneel ten opzichte van de werkelijke dreiging.

• Gedragsproblemen: Dit kan variëren van impulsief gedrag tot compulsief gedrag (dwangmatig gedrag), zoals obsessief-compulsieve stoornis (OCD). Ook eetstoornissen, zoals anorexia nervosa en boulimia nervosa, vallen hieronder.

• Psychotische stoornissen: Dit zijn ernstige aandoeningen gekenmerkt door wanen (valse overtuigingen) en hallucinaties (zintuiglijke ervaringen die niet overeenkomen met de werkelijkheid), zoals schizofrenie.

• Traumagerelateerde stoornissen: Deze ontstaan na het meemaken van een schokkende gebeurtenis, zoals een ernstig ongeval of seksueel misbruik. Posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een bekend voorbeeld.

• Somatisch-symptoomstoornis: Hierbij ervaart iemand lichamelijke klachten zonder duidelijke medische oorzaak. De klachten worden vaak toegeschreven aan psychische factoren.

Het is belangrijk om te benadrukken dat deze lijst niet uitputtend is. De ernst en aard van psychische klachten zijn zeer divers en individueel. Wat voor de ene persoon een kleine hinder is, kan voor een ander een onoverkomelijke belemmering zijn.

Wanneer hulp zoeken?

Twijfelt u of u psychische klachten heeft? Aarzel dan niet om professionele hulp te zoeken. Een huisarts kan u doorverwijzen naar een psycholoog, psychiater of andere geestelijke gezondheidszorgverlener. Het is geen teken van zwakte, maar juist een teken van kracht om hulp te zoeken en uw welzijn serieus te nemen. Er zijn verschillende behandelmethoden beschikbaar, zoals therapie, medicatie of een combinatie van beide, die u kunnen helpen om uw klachten te overwinnen en weer een volwaardig leven te leiden. Het is belangrijk om de juiste ondersteuning te vinden die bij uw specifieke situatie past.