Waar halen dieren hun B12 vandaan?

De B12-puzzel: Waar halen dieren hun essentiële vitamine vandaan?

Vitamine B12, een essentiële voedingsstof voor vrijwel alle dieren, inclusief de mens, is een merkwaardig geval. We kunnen het zelf niet aanmaken, en zijn dus volledig afhankelijk van externe bronnen. Maar waar komen die vandaan? Het antwoord ligt, verrassend genoeg, bij bacteriën.

Bacteriën, en met name bepaalde soorten die in de bodem en water leven, zijn de enige organismen die vitamine B12 (cobalamine) synthetiseren. Dieren zijn dus indirect afhankelijk van deze microscopische wezens voor hun B12-voorraad. De manier waarop ze deze vitamine binnenkrijgen, verschilt echter sterk per diersoort en leefomgeving.

Herbivoren: Een ingewikkelde relatie met de bodem

Herbivoren, zoals koeien, schapen en konijnen, eten planten. Planten zelf produceren geen B12. De B12 die deze dieren binnenkrijgen, komt indirect via de bodem. Bacteriën in de bodem produceren B12, die vervolgens door plantenwortels kan worden opgenomen. De hoeveelheid B12 die op deze manier in planten terechtkomt, is echter meestal minimaal en vaak onvoldoende voor de behoefte van het dier.

Een cruciale rol speelt hierbij de darmflora van de herbivoor. De darmen van deze dieren herbergen miljarden bacteriën, waaronder soorten die B12 kunnen produceren. Deze bacteriën produceren weliswaar B12, maar de opname ervan door het dier is niet altijd efficiënt. De synthese en absorptie van B12 in het spijsverteringsstelsel van herbivoren is een complex proces, en hangt af van factoren als de samenstelling van het voedsel, de gezondheid van de darmflora en de aanwezigheid van andere voedingsstoffen. Daarom is het voor veel herbivoren cruciaal om toegang te hebben tot een gevarieerde en gezonde voeding, en/of gefermenteerde producten.

Carnivoren en Omnivoren: Een rechtstreekse route

Carnivoren, zoals tijgers en leeuwen, en omnivoren, zoals beren en mensen, verkrijgen B12 door het eten van dieren die zelf B12 hebben opgenomen. Deze dieren hebben B12 ingenomen via de consumptie van bacteriën, of dieren die eerder bacteriën of B12-rijke voedingsbronnen hebben geconsumeerd. Het is dus een voedselketen waarin B12 wordt doorgegeven.

Andere bronnen en uitzonderingen:

Naast de eerder genoemde methoden, zijn er nog andere, minder gebruikelijke manieren waarop dieren aan B12 kunnen komen:

• Mest: Mest bevat aanzienlijke hoeveelheden B12-producerende bacteriën. Dit is echter een onhygiënische bron die een risico op infectie met zich meebrengt en daarom niet aan te bevelen is.
• Water: Bepaalde waterbronnen kunnen B12 bevatten, afkomstig van bacteriën in het water of afbraakproducten van organisch materiaal. De hoeveelheid is echter variabel en onvoorspelbaar.
• Specifieke algen: Sommige algensoorten bevatten kleine hoeveelheden B12.

In conclusie is de aanvoer van B12 bij dieren een complex proces, afhankelijk van de diersoort, dieet en de interactie met de omgeving, voornamelijk via bacteriën. Hoewel de bronnen divers zijn, is het belangrijk om te benadrukken dat het consumeren van onhygiënische bronnen zoals mest zeer risicovol is en absoluut moet worden vermeden. De meeste dieren verkrijgen hun B12 via een natuurlijke, vaak complexe, voedselketen.