Waarom zijn de eieren zo duur geworden?

De kip met de gouden (dure) eieren: waarom zijn eieren zo duur geworden?

De prijs van eieren is de afgelopen tijd flink gestegen, iets wat veel consumenten met verbazing en gefronste wenkbrauwen heeft waargenomen. De verklaring is echter niet zo simpel als een ‘algemene inflatie’. Achter de hoge prijzen schuilt een complexer mechanisme, met name te vinden in de dynamiek van de aanvoerketen. Het is geen kwestie van schaarste op zich, maar wel van een scheve verdeling in de marktwerking.

De crux van de zaak ligt in de tweedeling van de eierenmarkt: de gecontracteerde en de vrije markt. Supermarkten sluiten contracten af met eierproducenten voor een aanzienlijk deel van hun eieren. Deze contracten, vaak afgesloten voor een langere periode, bevatten vaste prijzen. Dit garandeert de supermarkten een zekere voorraad tegen een vooraf bepaalde kostprijs. Echter, deze contracten dekken niet de volledige vraag.

Het resterende percentage eieren moet door de supermarkten op de vrije markt worden ingekocht. En juist hier zit het probleem. Recente ontwikkelingen hebben de prijzen op deze vrije markt drastisch doen stijgen. Verschillende factoren spelen hierbij een rol:

• Stijgende voerprijzen: De kosten van kippenvoer, voornamelijk granen, zijn de afgelopen jaren enorm toegenomen, mede door de oorlog in Oekraïne en klimaatverandering. Deze hogere productiekosten worden door de producenten doorberekend.

• Hogere energiekosten: De verwarming van de kippenstallen en de koeling van de eieren kosten significant meer dan voorheen. Ook dit wordt doorgegeven in de prijs.

• Vogelsgriep: Uitbraken van vogelgriep hebben geleid tot het ruimen van grote hoeveelheden kippen, waardoor het aanbod op de markt is afgenomen. Dit creëert een schaarste op de vrije markt, wat de prijzen verder opdrijft.

• Veranderende vraag: De vraag naar eieren is, ondanks de hogere prijzen, relatief stabiel gebleven, waardoor de druk op de vrije markt toeneemt.

Het gevolg is dat de supermarkten, die een deel van hun eieren tegen een vastgestelde, vaak lagere prijs inkopen, gedwongen worden om de hogere prijzen op de vrije markt door te berekenen in de verkoopprijs aan de consument. Het is dus niet zozeer dat alle eieren duurder zijn geworden, maar wel dat het deel dat via de vrije markt wordt ingekocht, een aanzienlijke prijsstijging kent, die vervolgens de gemiddelde prijs omhoog duwt. Deze mechaniek zorgt ervoor dat de consument de volledige impact van de verstoringen in de aanvoerketen voelt, terwijl de supermarkten gedeeltelijk beschermd zijn door hun langetermijncontracten. Een complex probleem met een simpele, maar kostbare, uitkomst: duurder eieren in de schappen.