Wat zegt de kleur van braaksel?

Wat de kleur van braaksel je kan vertellen: Een blik op diagnostische aanwijzingen

Braken, een onprettige maar vaak voorkomende ervaring, is meer dan alleen een reactie op een verkeerde maaltijd. De kleur van het braaksel kan namelijk belangrijke diagnostische informatie verschaffen over de gezondheidstoestand van een persoon. Het is belangrijk om te onthouden dat je bij twijfel altijd een arts moet raadplegen, maar het observeren van de kleur kan je helpen de situatie beter in te schatten.

De kleur van braaksel wordt voornamelijk beïnvloed door de aanwezigheid en staat van de stoffen die erin voorkomen, met bloed als een van de meest significante factoren.

Helderrood braaksel: De aanwezigheid van helderrood bloed in braaksel, ook wel hematemesis genoemd, is vaak een alarmsignaal. Het wijst doorgaans op een actieve bloeding in het bovenste deel van het spijsverteringskanaal. Dit kan het gevolg zijn van:

• Een gescheurde slokdarm (Mallory-Weiss scheur): Vaak veroorzaakt door krachtig braken.
• Een maagzweer: Een open zweer in de maagwand die kan bloeden.
• Slokdarmvarices: Gezwollen bloedvaten in de slokdarm, vaak als gevolg van levercirrose.
• Ontsteking van de slokdarm of maag: Kan leiden tot oppervlakkige bloedingen.

De snelheid van de bloeding is hier cruciaal; helderrood duidt op recent bloedverlies dat nog niet is afgebroken.

Koffiekleurig braaksel: In tegenstelling tot helderrood braaksel, duidt koffiekleurig braaksel op de aanwezigheid van verteerd bloed. De donkere kleur is het resultaat van bloed dat in contact is gekomen met maagzuur, waardoor het is afgebroken en geoxideerd. Dit wijst doorgaans op een bloeding die al langer gaande is, of een bloeding die langzamer verloopt. Mogelijke oorzaken zijn:

• Maagzweren: Vergelijkbaar met helderrood braaksel, maar de bloeding is minder acuut.
• Langzaam bloedende erosies in de maagwand.
• Tumoren in de maag.
• Bloed dat vanuit de neus of keel is doorgeslikt en vervolgens wordt uitgebraakt (minder vaak).

Andere kleuren en hun mogelijke betekenis:

Hoewel bloed een van de meest voorkomende oorzaken van kleurveranderingen is, zijn er ook andere factoren die de kleur van braaksel kunnen beïnvloeden:

• Groen of Geel braaksel: Dit wijst vaak op de aanwezigheid van gal, een spijsverteringsvloeistof geproduceerd door de lever. Het kan voorkomen bij langdurig braken, of wanneer de maag leeg is en er toch pogingen tot braken zijn. Het kan ook voorkomen bij een verstopping in de darmen.
• Helder of Wit braaksel: Kan simpelweg wijzen op maaginhoud die voornamelijk bestaat uit vocht. Het kan ook voorkomen bij ochtendmisselijkheid tijdens de zwangerschap.
• Zwart braaksel: Extreem zeldzaam en vergelijkbaar met koffiekleurig braaksel, maar kan wijzen op een bloeding in een verderop gelegen deel van het spijsverteringskanaal, waar het bloed nog langer de tijd heeft gehad om te verteren.

Let ook op de geur en samenstelling:

Naast de kleur is het belangrijk om ook de geur en samenstelling van het braaksel te observeren. Een fecale geur (ruikt naar ontlasting) kan bijvoorbeeld wijzen op een darmafsluiting. De aanwezigheid van onverteerd voedsel kan duiden op een probleem met de maaglediging.

Belangrijk om te onthouden:

Dit artikel is bedoeld ter informatie en is geen vervanging voor professioneel medisch advies. Als je braakt en je je zorgen maakt over de kleur, samenstelling of geur van het braaksel, neem dan onmiddellijk contact op met een arts. Een snelle diagnose en behandeling kunnen ernstige complicaties voorkomen.