Wat is het verschil tussen hoogleraar en professor?

Hoogleraar versus Professor: Een kwestie van terminologie

De termen ‘hoogleraar’ en ‘professor’ worden vaak door elkaar gebruikt, en met goede reden: ze zijn in wezen synoniem. Beide titels duiden op de hoogste academische rang binnen een universiteit. De nuance zit hem echter in de connotatie en de gebruikscontext.

Hoogleraar: Dit is de formele, officiële en in Nederland traditionele benaming voor de hoogst geplaatste docent aan een universiteit. De titel ‘hoogleraar’ benadrukt de leerstoel die aan de persoon is verbonden. Een hoogleraar bekleedt een leerstoel, een specifieke positie binnen een academisch vakgebied, en is verantwoordelijk voor het onderwijs, onderzoek en de begeleiding van studenten en promovendi binnen dat domein. De aanstelling als hoogleraar volgt na een strenge procedure, inclusief een assessment van wetenschappelijke prestaties en een openbare oratie.

Professor: Deze term is internationaal veel vaker gebruikt en wordt beschouwd als een meer algemene, internationale variant van ‘hoogleraar’. In Nederland is het een synoniem, maar het ontbreekt aan de specifieke link naar de leerstoel die inherent is aan de titel ‘hoogleraar’. De term ‘professor’ kan dus ook gebruikt worden in een bredere context, bijvoorbeeld voor experts buiten de universiteit die een professoraal niveau hebben bereikt, of voor docenten aan andere hogescholen die een vergelijkbare positie innemen.

Het verschil in de praktijk:

Het verschil tussen ‘hoogleraar’ en ‘professor’ is in Nederland voornamelijk een kwestie van voorkeur en context. Een universiteit zal officieel de titel ‘hoogleraar’ gebruiken in officiële documenten en aanstellingsbrieven. In informele context, of in een internationale setting, wordt ‘professor’ vaker gehanteerd. De betekenis blijft in beide gevallen dezelfde: de hoogste academische positie, boven universitair hoofddocent, universitair docent, en andere academische functies.

Conclusie:

Hoewel subtiele verschillen in connotatie en gebruikscontext bestaan, zijn ‘hoogleraar’ en ‘professor’ in de Nederlandse universitaire wereld functioneel synoniemen. ‘Hoogleraar’ is de formele, traditionele en naar de leerstoel verwijzende titel, terwijl ‘professor’ een meer algemene en internationaal gangbare term is die dezelfde hoge academische status aangeeft. De keuze voor de ene of andere term hangt vaak af van de specifieke situatie en persoonlijke voorkeur.