Wat mag een makelaar opvragen?

Wat mag een makelaar nu écht van je vragen? Een kritische blik op de informatieplicht bij huur

Een nieuwe woning zoeken is al stressvol genoeg, maar de hoeveelheid informatie die een makelaar soms vraagt, kan die stress enorm verhogen. Je voelt je misschien verplicht om alles prijs te geven, maar is dat wel terecht? Wat mag een makelaar nu écht opvragen en waar trek je de streep?

Vooral bij het huren van een woning is het van belang om te weten wat je rechten zijn. De verhuurmakelaar, vaak optredend namens de verhuurder, heeft immers een inschatting te maken van jouw financiële draagkracht. Logisch, zou je denken, maar waar ligt de grens tussen een rechtmatige vraag en een onnodige inbreuk op je privacy?

Inkomensgegevens: Ja, maar met mate

De makelaar mag zeker vragen naar informatie die direct aantoont dat je de huur kunt betalen. Denk hierbij aan:

• Recente salarisstroken: Dit is een gangbare en acceptabele manier om je inkomen aan te tonen.
• Arbeidsovereenkomst: Een vast contract geeft de verhuurder meer zekerheid dan een tijdelijk contract.
• Bankafschriften (gecensureerd): Om je inkomen aan te tonen, mag de makelaar inzage vragen in je bankafschriften, maar alleen gecensureerd! Maak andere transacties onleesbaar en toon enkel de storting van je salaris.
• Werkgeversverklaring: Een verklaring van je werkgever over je inkomen en dienstverband.
• Jaaropgave(n): Indien je zelfstandig ondernemer bent, kunnen jaaropgaven een goed beeld geven van je inkomen.

Het doel van deze vragen is helder: de verhuurder wil er zeker van zijn dat je de huur kunt betalen. Het is belangrijk dat je transparant bent, maar je hebt ook het recht op privacy.

Persoonlijke details: Absoluut niet!

Hier komt het spannende gedeelte. Er zijn grenzen aan wat een makelaar mag vragen. Informatie die niet direct relevant is voor het bepaling van je betaalcapaciteit, is verboden terrein. Denk hierbij aan:

• Afkomst/Nationaliteit: Dit is pertinent onacceptabel en discriminerend.
• BSN (Burgerservicenummer): Je BSN is privacygevoelig en niet nodig voor het bepalen van je draagkracht.
• Gezondheid: Je medische geschiedenis of eventuele beperkingen zijn niet relevant.
• Religie: Je geloofsovertuiging is privé.
• Foto’s (in sommige gevallen): Een foto is in principe niet relevant, tenzij deze nodig is voor legitimatie.
• Crimineel verleden (tenzij relevant voor de woning): Een strafblad is in principe niet relevant, tenzij de aard van het delict direct relevant is voor de veiligheid in of rondom de woning (bijv. een huisverbod).

Wat te doen als een makelaar te ver gaat?

Voel je je ongemakkelijk bij de vragen die een makelaar stelt, trek dan aan de bel!

• Wees assertief: Vraag waarom de makelaar bepaalde informatie nodig heeft.
• Wijs de makelaar op je rechten: Informeer hem/haar over de wet- en regelgeving omtrent privacy en de bescherming van persoonsgegevens.
• Overweeg een klacht: Dien een klacht in bij de NVM, VBO of VastgoedPro (afhankelijk van welke brancheorganisatie de makelaar is aangesloten), of de Autoriteit Persoonsgegevens als je vermoedt dat er sprake is van discriminatie of schending van je privacy.
• Zoek juridisch advies: Bij serieuze twijfel over je rechten, schakel een jurist in.

Het is belangrijk om te onthouden dat je niet verplicht bent om antwoord te geven op vragen die niet relevant zijn voor het beoordelen van je financiële draagkracht. Wees kritisch, ken je rechten en durf ‘nee’ te zeggen. Zo zorg je ervoor dat de zoektocht naar een nieuwe woning niet onnodig wordt bemoeilijkt door ongepaste vragen.