Wat is beroepsmatig?

Beroepsmatig: Meer dan alleen een baan

Het woord ‘beroepsmatig’ klinkt misschien formeel, maar het beschrijft een essentieel aspect van ons werkzame leven. Het gaat verder dan simpelweg ‘op je werk’ zijn; het duidt op een specifieke manier van handelen en denken die inherent is aan je professionele rol. Het impliceert een zekere mate van verantwoordelijkheid, professionaliteit en toewijding die boven en buiten de dagelijkse taken uitgaat.

Wat maakt een handeling dan precies ‘beroepsmatig’? Een aantal kenmerken springen in het oog:

• Verband met de functie: Beroepsmatig handelen is direct gerelateerd aan de taken en verantwoordelijkheden van iemands baan. Een leraar die huiswerk nakijkt, handelt beroepsmatig. Dezelfde leraar die thuis de kinderen van zijn buurman helpt met hun wiskunde, handelt dat niet beroepsmatig, al is de activiteit wel gerelateerd aan zijn vakgebied.

• Professionele normen en ethiek: Beroepsmatig handelen impliceert het naleven van professionele normen en ethische codes. Een arts die patiëntengegevens vertrouwelijk behandelt, handelt beroepsmatig. Een arts die die informatie deelt zonder toestemming, handelt onberoepsmatig, ongeacht de motivatie. Deze normen zijn vaak vastgelegd in gedragscodes of wettelijke regelgeving.

• Formele context: Beroepsmatig handelen vindt meestal plaats binnen een formele structuur, zoals een bedrijf, organisatie of instelling. Dit omvat regels, procedures en hiërarchieën. Een jurist die een contract opstelt voor zijn werkgever handelt beroepsmatig binnen de context van zijn advocatenkantoor.

• Economische of juridische structuur: Vaak is er een economische of juridische context aan verbonden. Het werk wordt verricht in ruil voor een vergoeding (salaris, honorarium), en er zijn vaak juridische consequenties verbonden aan het wel of niet correct uitvoeren van de taken. Een accountant die de belastingaangifte van een bedrijf indient, handelt beroepsmatig binnen een strikt juridisch kader.

• Ambt of beroep: Het begrip ‘beroepsmatig’ verweeft zich nauw met het concept van een ambt of beroep. Het duidt op een bepaalde expertise en professionaliteit die men heeft verworven door opleiding, training en ervaring. Een chirurg die een operatie uitvoert, handelt beroepsmatig op basis van jarenlange training en specialisatie.

Het is belangrijk te onderscheiden tussen handelingen die beroepsmatig zijn en handelingen die professioneel zijn. Hoewel er overlap bestaat, is ‘beroepsmatig’ specifieker gedefinieerd door de context van de werkplek en de daar geldende regels. ‘Professioneel’ kan een bredere betekenis hebben en ook buiten de werkcontext toegepast worden.

Kortom, ‘beroepsmatig’ beschrijft meer dan enkel het uitvoeren van taken. Het omvat de verantwoordelijkheid, de ethiek, de context en de expertise die inherent zijn aan het uitoefenen van een functie of beroep. Het is de basis voor een succesvolle en betrouwbare beroepsuitoefening.