Kan een baas je verplichten om te werken?

Kan je baas je verplichten om te werken?

De simpele vraag “Kan je baas je verplichten om te werken?” is complexer dan het lijkt. Ja, je hebt een arbeidsovereenkomst getekend, en die impliceert een verplichting om te werken en de overeengekomen taken uit te voeren. Maar die verplichting is niet absoluut en kent nuances. Je baas kan je niet zomaar alles laten doen. De kern van de zaak ligt in de redelijkheid en het bedrijfsmatige belang van de opdrachten.

Je arbeidsovereenkomst vormt de basis. Hierin staan vaak je functieomschrijving en verantwoordelijkheden gespecificeerd. Opdrachten die binnen deze omschrijving vallen en redelijk zijn, ben je verplicht uit te voeren. Denk hierbij aan de dagelijkse werkzaamheden waarvoor je bent aangenomen.

Maar wat is “redelijk”? Een opdracht is redelijk als deze past binnen je functie, je competenties, de gebruikelijke werktijden en de geldende arbeidsvoorwaarden. Overwerk kan bijvoorbeeld redelijk zijn in uitzonderlijke situaties, maar structureel overwerk zonder compensatie is dat vaak niet. Ook opdrachten die je gezondheid of veiligheid in gevaar brengen, vallen buiten de redelijkheid.

Daarnaast moet de opdracht in het belang van het bedrijf zijn. Je baas kan je niet verplichten tot werkzaamheden die puur persoonlijk voor hem of haar zijn, of die het bedrijf schaden. Denk bijvoorbeeld aan privéklusjes of onethische praktijken.

De exacte grenzen van wat redelijk en bedrijfmatig is, zijn echter niet altijd zwart-wit. Ze zijn afhankelijk van de specifieke context en contractuele afspraken. De functie, de branche, de bedrijfscultuur en individuele afspraken spelen hierbij een rol. Een consultant met een flexibel contract heeft bijvoorbeeld andere verwachtingen dan een kassière met een vast contract.

Twijfel je of een opdracht redelijk en bedrijfmatig is? Bespreek dit dan met je baas, de HR-afdeling, een vertrouwenspersoon of een vakbond. Een open gesprek kan vaak al veel verduidelijken. In extreme gevallen kan mediation of een juridische procedure nodig zijn om tot een oplossing te komen. Het is belangrijk om te weten dat je rechten hebt en dat je baas je niet zomaar tot alles kan verplichten. Een goede communicatie en kennis van je rechten zijn cruciaal voor een gezonde werkrelatie.