Wat is het verschil tussen een overeenkomst en een contract?

Overeenkomst versus Contract: Een subtiel maar belangrijk verschil

De termen ‘overeenkomst’ en ‘contract’ worden vaak door elkaar gebruikt, maar er zit een essentieel verschil tussen deze twee begrippen. Hoewel ze nauw verwant zijn, beschrijft het ene een veel breder spectrum dan het andere. Het begrip is namelijk niet zozeer gebaseerd op de vorm, maar op de juridische afdwingbaarheid. Laten we eens dieper ingaan op de nuances.

Een overeenkomst is simpelweg een afspraak tussen twee of meer partijen. Dit kan variëren van een informele belofte (“Ik breng morgen de taart”) tot een gedetailleerde afspraak over een complexere kwestie. Het cruciale punt is dat een overeenkomst niet per se juridisch afdwingbaar is. Denk aan een afspraak met een vriend om samen te lunchen: als de vriend afzegt, zijn er geen juridische consequenties. De afspraak is een overeenkomst, maar geen contract. Overeenkomsten kunnen zowel mondeling als schriftelijk worden gemaakt, maar de afwezigheid van een schriftelijke vastlegging maakt het bewijzen van de afspraken vaak lastiger.

Een contract daarentegen, is een specifieke vorm van een overeenkomst. Het is een juridisch afdwingbare afspraak tussen twee of meer partijen. Dit betekent dat indien een partij zich niet aan de afgesproken voorwaarden houdt, de andere partij juridische stappen kan ondernemen om nakoming af te dwingen of schadevergoeding te eisen. De juridische afdwingbaarheid is het onderscheidende kenmerk van een contract. Om als contract te gelden, moet de overeenkomst aan bepaalde voorwaarden voldoen, zoals:

• Aanbod en aanvaarding: Er moet een duidelijk aanbod zijn van de ene partij en een ondubbelzinnige aanvaarding van de andere partij.
• Wederkerigheid: Er moet sprake zijn van wederzijdse verplichtingen. Een eenzijdige belofte is geen contract.
• Capaciteit: De partijen moeten handelingsbekwaam zijn, oftewel bevoegd om contracten te sluiten.
• Geoorloofd voorwerp: Het onderwerp van het contract mag niet in strijd zijn met de wet of de goede zeden.

Contracten kunnen zowel mondeling als schriftelijk worden gesloten, hoewel een schriftelijk contract doorgaans meer rechtszekerheid biedt. Een schriftelijk contract laat immers geen ruimte voor misverstanden over de precieze afspraken. Bij mondelinge contracten rust de bewijslast vaak op degene die zich beroept op het contract.

Samenvattend: alle contracten zijn overeenkomsten, maar niet alle overeenkomsten zijn contracten. Het onderscheidende kenmerk is de juridische afdwingbaarheid. Om rechtszekerheid te creëren, is het bij belangrijke afspraken altijd aan te raden om een schriftelijk contract op te stellen, zodat onduidelijkheden en geschillen zoveel mogelijk worden voorkomen.