Welke producten zitten er in de schijf van 5?

De Schijf van Vijf: Meer dan alleen groente en fruit

De Schijf van Vijf is een bekend icoon in de wereld van gezonde voeding. Maar wat houdt deze schijf precies in? En welke producten vallen er onder elke categorie? Laten we dieper duiken dan de oppervlakkige beschrijving. Het is immers meer dan alleen ‘groente en fruit’.

De Schijf van Vijf deelt voedingsmiddelen in vijf productgroepen in, die allemaal essentieel zijn voor een evenwichtige en gezonde voeding. Een gevarieerde inname uit alle groepen zorgt voor een optimale aanvoer van vitamines, mineralen, vezels en andere belangrijke voedingsstoffen. Laten we elke groep eens nader bekijken:

1. Groenten en fruit: Deze groep staat bol van de vitamines, mineralen en antioxidanten. Denk aan:

• Groenten: Alle soorten groenten, van bladgroenten zoals spinazie en sla tot wortelgewassen als wortels en aardappelen (let op: aardappelen vallen ook onder granen), en peulvruchten (zoals erwten en bonen, die ook onder eiwitbronnen vallen). Variatie is hierbij key! Probeer verschillende kleuren en soorten te eten.
• Fruit: Van sappige aardbeien tot zoete bananen en zure citroenen; alle soorten fruit leveren waardevolle voedingsstoffen. Ook hier geldt: hoe gevarieerder, hoe beter.

2. Gezonde vetten: Vet is niet de vijand, mits het de juiste vetten zijn. Deze groep bevat:

• Onverzadigde vetten: Te vinden in olijfolie, avocado’s, noten (zoals amandelen, walnoten en cashewnoten), zaden (zoals lijnzaad en zonnebloempitten) en vette vis (zoals zalm en makreel, die ook onder eiwitbronnen vallen). Deze vetten zijn essentieel voor de opbouw van cellen en het functioneren van het lichaam.
• Beperkt verzadigde en transvetten: Verzadigde vetten (in volle melkproducten, rood vlees) en transvetten (in sommige bewerkte producten) dienen met mate geconsumeerd te worden.

3. Eiwitbronnen: Eiwitten zijn de bouwstenen van ons lichaam en essentieel voor groei en herstel. Deze groep is divers en omvat:

• Vis: Een uitstekende bron van eiwitten en omega-3 vetzuren.
• Vlees: Kies bij voorkeur voor mager vlees.
• Peulvruchten: Bonen, linzen en erwten zijn een plantaardige bron van eiwitten en vezels.
• Eieren: Een complete eiwitbron, rijk aan vitamines en mineralen.
• Noten: Naast gezonde vetten, leveren noten ook eiwitten.
• Zuivel: Melk, yoghurt en kaas leveren eiwitten en calcium. Kies bij voorkeur voor magere varianten.

4. Granen: Deze groep levert koolhydraten, die de belangrijkste energiebron van ons lichaam zijn. De nadruk ligt hier op volkoren varianten:

• Volkorenbrood: Rijker aan vezels dan witbrood.
• Volkorenpasta: Eveneens rijker aan vezels dan witte pasta.
• Bruine rijst: Een gezondere alternatief voor witte rijst.
• Aardappelen: Een goede bron van koolhydraten, maar ook hier geldt dat je ze met mate kunt eten.

5. Dranken: Voldoende vochtinname is essentieel. De beste keuze is:

• Water: De meest dorstlessende en gezonde drank.
• Thee (zonder suiker): Een verfrissende en gezonde optie.
• Magere melk/yoghurt dranken: Een bron van calcium en eiwitten.
• Beperk: Suikerhoudende dranken, zoals frisdranken en vruchtensappen, dienen zoveel mogelijk beperkt te worden.

De Schijf van Vijf is geen strikt recept, maar een richtlijn. Het is belangrijk om een gevarieerd en evenwichtig voedingspatroon te volgen, met aandacht voor de juiste hoeveelheden uit elke productgroep. Raadpleeg bij twijfel altijd een diëtist of voedingsdeskundige voor persoonlijk advies.