Wat valt onder synthetisch?

Wat valt er onder ‘synthetisch’? Een dieper duik in kunstmatige materialen

Het woord ‘synthetisch’ roept vaak beelden op van plastic flessen en polyester kleding. Maar de werkelijkheid is veel complexer en diverser. Synthetisch verwijst simpelweg naar materialen die kunstmatig, door menselijke interventie, zijn geproduceerd, in tegenstelling tot natuurlijke materialen die in de natuur voorkomen. Dit proces omvat vaak complexe chemische reacties en engineering, resulterend in stoffen met specifieke en vaak verbeterde eigenschappen.

De definitie van synthetisch is dus niet gebonden aan een specifieke chemische samenstelling, maar aan de oorsprong van het materiaal. Het gaat om de creatie ervan, niet de samenstelling. Een synthetische stof kan wel degelijk elementen bevatten die ook in de natuur voorkomen, maar de manier waarop deze elementen zijn gecombineerd en gestructureerd, is door de mens gecreëerd.

Laten we eens kijken naar enkele voorbeelden om dit te verduidelijken:

• Kunststoffen (polymeren): Dit is wellicht de bekendste categorie synthetische materialen. Polyethyleen (PE), polypropyleen (PP), polyvinylchloride (PVC) en polyester zijn slechts enkele voorbeelden van kunststoffen die in talloze toepassingen worden gebruikt, van verpakkingen tot kleding en bouwmaterialen. Deze polymeren worden gesynthetiseerd door monomeren – kleine moleculen – chemisch aan elkaar te koppelen in lange ketens.

• Synthetische vezels: Deze imiteren vaak de eigenschappen van natuurlijke vezels zoals zijde, wol of katoen, maar bieden vaak verbeteringen zoals hogere sterkte, betere kreukherstel of waterafstotende eigenschappen. Nylon, rayon (een semi-synthetisch materiaal), acryl en spandex zijn voorbeelden van synthetische vezels veelvuldig gebruikt in textiel.

• Synthetische rubber: Natuurlijk rubber wordt gewonnen uit de rubberboom, maar synthetische rubber is een kunstmatige replica met vaak aangepaste eigenschappen, zoals verbeterde weerstand tegen hitte of chemicaliën. Dit wordt toegepast in autobanden, afdichtingen en andere toepassingen.

• Synthetische geneesmiddelen: Een essentieel onderdeel van de moderne geneeskunde. Synthetische medicijnen worden in laboratoria geproduceerd, vaak om de werking van natuurlijke stoffen na te bootsen of om volledig nieuwe medicijnen te ontwikkelen die specifieke ziekten bestrijden.

• Synthetische geur- en smaakstoffen: Deze worden gebruikt in voedingsmiddelen, cosmetica en parfums om specifieke geuren en smaken te creëren of te versterken. Hoewel sommige gebaseerd zijn op natuurlijke stoffen, worden ze in het laboratorium nagemaakt of gemodificeerd.

Het is belangrijk om te onthouden dat ‘synthetisch’ niet automatisch synoniem is met ‘slecht’ of ‘onduurzaam’. Hoewel veel synthetische materialen milieuproblemen met zich meebrengen, worden er steeds meer inspanningen geleverd om duurzamere en recyclebare synthetische materialen te ontwikkelen. De term beschrijft enkel de herkomst van het materiaal, niet per se zijn impact. De focus moet liggen op het verantwoordelijk produceren en recyclen van deze materialen om hun negatieve effecten te minimaliseren.