Hoe weet je of je ontlasting goed is?

De Grote Ontlastingcheck: Hoe weet je of je poep gezond is?

We praten er niet graag over, maar onze ontlasting vertelt een fascinerend verhaal over onze gezondheid. Een gezonde stoelgang is meer dan alleen het ontlasten; het is een indicator van een goed functionerend spijsverteringssysteem. Maar hoe weet je nu eigenlijk of jouw ontlasting ‘goed’ is?

De sleutel tot het begrijpen van een gezonde stoelgang ligt in de consistentie. Vergeet de schaamte en neem even de tijd om je ontlasting te observeren. We kijken niet naar de kleur (hoewel een afwijkende kleur wel aanleiding kan zijn tot consultatie van een arts), maar vooral naar de vorm en textuur.

De ideale ontlasting: de ‘worst’ test.

De meest gebruikte maatstaf is de Bristol Stool Chart. Deze chart classificeert ontlasting in zeven types, van hard en kogelvormig (type 1) tot waterdun (type 7). Een gezonde ontlasting valt over het algemeen onder type 3 en 4. Denk hierbij aan een worstvormige consistentie, met duidelijke contouren, maar toch makkelijk doorgang gevend. Type 3 is wat meer gestructureerd, terwijl type 4 wat zachter en gladder is. Beide zijn een indicatie van een goed functionerende darm.

Wat betekent het als je ontlasting anders is?

• Te hard (type 1 en 2): Dit wijst vaak op obstipatie. Je darmen bewegen te langzaam, waardoor het vocht uit de ontlasting wordt onttrokken, resulterend in harde, droge keutels. Mogelijke oorzaken zijn een tekort aan vezels in het dieet, te weinig drinken, een gebrek aan beweging, of bepaalde medicijnen.

• Te dun (type 5, 6 en 7): Dit duidt op diarree. De ontlasting is waterig en dun, vaak met een grotere frequentie. Oorzaken kunnen zijn infecties (virale, bacteriële of parasitaire), voedselvergiftiging, intoleranties (zoals lactose-intolerantie), prikkelbare darmsyndroom (PDS), of bepaalde medicijnen.

Naast consistentie:

Hoewel de consistentie de belangrijkste indicator is, zijn er nog andere factoren om te overwegen:

• Frequentie: De frequentie van de stoelgang varieert per persoon. Sommigen gaan dagelijks, anderen een paar keer per week. Zolang je geen obstipatie of diarree ervaart en je je goed voelt, is de frequentie minder belangrijk.

• Pijn: Pijn tijdens of na de stoelgang is nooit normaal en vereist consultatie van een arts.

• Kleur en geur: Een aanzienlijke verandering in kleur (bijvoorbeeld zwart, rood of wit) of geur kan wijzen op een onderliggend probleem en dient te worden onderzocht door een arts.

Conclusie:

Een gezonde ontlasting is worstvormig (type 3 of 4 op de Bristol Stool Chart), makkelijk doorgang gevend en zonder pijn. Als je regelmatig last hebt van obstipatie, diarree of andere afwijkingen, raadpleeg dan een arts of diëtist. Zij kunnen je helpen de oorzaak te achterhalen en een passend behandelplan te ontwikkelen. Let op: dit artikel is ter informatie en vervangt geen professioneel medisch advies.