Kan je dik worden van te weinig eten?

Kan je Aankomen door Te Weinig Eten? De Paradox van de Spaarstand

Het klinkt tegenstrijdig: aankomen terwijl je juist probeert af te vallen door minder te eten. Toch is het een fenomeen dat veel mensen ervaren en dat complexer is dan het simpele “calorieën in, calorieën uit” verhaal. Kan je echt dik worden van te weinig eten? Het antwoord is genuanceerd, maar in essentie: ja, onder bepaalde omstandigheden.

Het idee achter aankomen door te weinig eten is nauw verbonden met het concept van de “spaarstand” (ook wel adaptieve thermogenese genoemd). Wanneer je je lichaam langdurig te weinig calorieën geeft, kan het reageren door energie te besparen. Dit is een evolutionair mechanisme dat bedoeld is om te overleven in tijden van schaarste. Hoewel de stofwisseling zelf misschien niet drastisch vertraagt zoals vaak wordt gedacht, zijn er wel degelijk manieren waarop je lichaam compenseert voor het tekort.

Hoe kan te weinig eten leiden tot gewichtstoename?

1. Vochtretentie: Een ernstig calorietekort kan leiden tot stress voor het lichaam. Als reactie hierop kan het lichaam meer van het hormoon cortisol produceren. Cortisol kan vervolgens leiden tot het vasthouden van vocht, wat zich vertaalt in een hoger gewicht op de weegschaal. Dit is vaak tijdelijk, maar kan demotiverend zijn tijdens een poging tot gewichtsverlies.

2. Ongemerkte Calorieën: Vaak realiseren mensen zich niet hoeveel calorieën ze daadwerkelijk binnenkrijgen. Ondanks een algemeen gevoel van “weinig eten”, kunnen er verborgen calorieën schuilen in drankjes, dressings, sauzen, of zelfs in het overvloedig gebruik van “gezonde” snacks. Een dieet dat extreem restrictief is, maakt het bovendien moeilijker om gezonde keuzes te maken. Honger en cravings kunnen leiden tot impulsieve eetbuien, waarbij snel naar bewerkte voedingsmiddelen met een hoge calorische waarde wordt gegrepen.

3. Onhoudbaarheid en Schommelingen: Een extreem calorietekort is zelden vol te houden op de lange termijn. De intense honger, de beperkte energie en de sociale beperkingen maken het moeilijk om het dieet vol te houden. Dit resulteert vaak in ‘jo-jo’ effecten: periodes van streng diëten gevolgd door periodes van overeten. Deze schommelingen kunnen het metabolisme ontregelen en uiteindelijk leiden tot meer gewichtstoename op de lange termijn.

Wat kan je doen?

• Focus op een gebalanceerd dieet: Vermijd extreme calorietekorten. Kies voor een gevarieerd dieet met voldoende eiwitten, gezonde vetten en complexe koolhydraten.
• Wees je bewust van je calorie-inname: Houd je maaltijden en snacks bij om inzicht te krijgen in je daadwerkelijke calorie-inname.
• Luister naar je lichaam: Eet wanneer je honger hebt en stop wanneer je verzadigd bent. Negeer geen hongersignalen.
• Zoek professionele begeleiding: Een diëtist of voedingsdeskundige kan je helpen een gezond en duurzaam dieet te ontwikkelen dat past bij jouw behoeften en doelen.
• Prioriteit aan beweging: Regelmatige lichaamsbeweging, zowel cardio als krachttraining, kan helpen je metabolisme te stimuleren en spiermassa op te bouwen.

Concluderend, hoewel het misschien niet direct een vertraagde stofwisseling veroorzaakt, kan te weinig eten wel degelijk leiden tot gewichtstoename door vochtretentie, ongemerkte calorieën en het onhoudbare karakter van extreme diëten. Een gezonde en duurzame aanpak van gewichtsverlies, gebaseerd op een gebalanceerd dieet, regelmatige beweging en professionele begeleiding, is de sleutel tot succes op de lange termijn.