Hoe voorkom je kruisbesmetting in de zorg?

Kruisbesmetting in de zorg voorkomen: Een multi-faceted aanpak

Kruisbesmetting, de overdracht van infectieuze agentia van de ene persoon naar de andere (of van een object naar een persoon), is een ernstig risico in de zorgsector. Het voorkomen ervan vereist niet één, maar een combinatie van maatregelen die op elkaar aansluiten en consistent worden toegepast. Een ‘quick fix’ bestaat niet; alleen een geïntegreerde, proactieve strategie biedt effectieve bescherming voor patiënten en zorgverleners.

Hygiëne: De hoeksteen van infectiepreventie

De basis vormt een ijzersterke handhygiëne. Dit gaat verder dan het incidenteel wassen van handen. Het betekent het consequent toepassen van de vijf momenten van handhygiëne:

1. Voor aanraking van de patiënt: om de eigen handen te beschermen.
2. Voor een aseptische handeling: om contaminatie van het werkgebied te voorkomen.
3. Na blootstelling aan lichaamsvloeistoffen: om besmetting te verwijderen.
4. Na aanraking van de patiënt: om overdracht van micro-organismen te voorkomen.
5. Na aanraking van de omgeving van de patiënt: om de verspreiding van micro-organismen te beperken.

Handalcohol is een efficiënt middel, maar bij zichtbare vervuiling dient grondig handenwassen met zeep en water te worden toegepast. Het correct uitvoeren van deze procedure is cruciaal en verdient regelmatige herhaling en bijscholing van personeel.

Kleding en persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM): Een extra verdedigingslinie

Schoon en passend zorgkleding is essentieel. Kleding moet regelmatig worden verwisseld en bij voorkeur bestaan uit materialen die makkelijk te reinigen zijn. Het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM), zoals handschoenen, schorten en mondmaskers, is vereist bij contact met lichaamsvloeistoffen of bij patiënten met infectieziekten. De juiste aan- en uittrekprocedure van PBM moet strikt worden nageleefd om kruisbesmetting te minimaliseren.

Schoeisel en omgeving: Over het hoofd gezien, maar cruciaal

Juist schoeisel, zoals makkelijk te reinigen schoenen of overschoenen, helpt bij het beperken van de verspreiding van micro-organismen via de vloer. Een grondig en regelmatig schoonmaakplan is onmisbaar. Dit plan moet niet alleen betrekking hebben op de oppervlakken in de patiëntenkamers, maar ook op gedeelde ruimtes zoals toiletten, gangen en wachtruimtes. De juiste reinigings- en desinfectiemiddelen moeten worden gebruikt en de procedures moeten strikt worden gevolgd.

Apparatuur: De vaak vergeten bron van besmetting

Smartphones en tablets worden steeds vaker in de zorg gebruikt. Deze apparaten kunnen echter gemakkelijk micro-organismen herbergen en verspreiden. Regelmatige desinfectie met daarvoor geschikte doekjes is essentieel. Hetzelfde geldt voor andere apparatuur, zoals medische instrumenten, die na elk gebruik grondig gereinigd en gedesinfecteerd moeten worden.

Educatie en training: Continuïteit is key

Een effectief programma ter voorkoming van kruisbesmetting vereist continue educatie en training van alle medewerkers. Regelmatige bijscholing, heldere protocollen en feedbackmechanismen zorgen ervoor dat de hygiënemaatregelen consequent worden toegepast en dat problemen tijdig worden gesignaleerd en aangepakt.

Door deze multi-faceted aanpak – handhygiëne, juiste kleding en PBM, grondige reiniging, aandacht voor apparatuur en continue educatie – kan de kans op kruisbesmetting aanzienlijk worden gereduceerd, wat bijdraagt aan een veilige en gezonde zorgomgeving voor iedereen.