Hoeveel is teveel vitamine A?

Vitamine A: Wanneer is teveel echt te veel?

Vitamine A is essentieel voor een goede gezondheid. Het speelt een cruciale rol in het gezichtsvermogen, de immuunfunctie, de groei en de celdeling. Echter, net als met veel voedingsstoffen, geldt ook voor vitamine A dat meer niet altijd beter is. Overmatige inname kan leiden tot vervelende en zelfs ernstige gezondheidsproblemen. De vraag is dus: wanneer overschrijd je de grens?

Essentieel, maar met mate:

Vitamine A vind je in twee vormen in onze voeding: retinoïden (zoals retinol) die voornamelijk in dierlijke producten voorkomen, en carotenoïden (zoals bèta-caroteen) die je aantreft in plantaardige bronnen. Ons lichaam kan bèta-caroteen omzetten in vitamine A, maar dit proces is niet altijd even efficiënt.

Een gezond en gevarieerd dieet met voldoende groenten, fruit, lever en zuivelproducten levert doorgaans genoeg vitamine A. Een tekort is dan ook relatief zeldzaam in ontwikkelde landen.

De gevaren van te veel vitamine A:

Teveel vitamine A, ook wel hypervitaminose A genoemd, kan zich opstapelen in het lichaam en toxische effecten veroorzaken. Dit risico is groter bij het innemen van hoge doses retinoïden (uit dierlijke bronnen en supplementen) dan bij het consumeren van grote hoeveelheden carotenoïden uit plantaardige voeding. Dit komt omdat het lichaam de omzetting van carotenoïden naar vitamine A reguleert.

Symptomen van acute hypervitaminose A kunnen zijn:

• Misselijkheid en braken
• Hoofdpijn
• Duizeligheid
• Wazig zien
• Verlies van coördinatie

Chronische hypervitaminose A kan leiden tot ernstiger problemen, waaronder:

• Leverbeschadiging
• Botpijn
• Haarverlies
• Huidafwijkingen
• Verhoogde kans op botbreuken
• Bij zwangere vrouwen: geboorteafwijkingen

De veilige bovengrens:

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine A verschilt per geslacht en levensfase. Voor volwassenen ligt deze behoefte over het algemeen lager dan de veilige bovengrens. Het is belangrijk om deze veilige bovengrens niet te overschrijden.

De veilige bovengrens voor volwassenen is vastgesteld op 3000 microgram (10.000 IE) per dag.

Supplementen: wees alert!

Wees voorzichtig met vitamine A-supplementen. Veel supplementen bevatten aanzienlijke hoeveelheden retinoïden. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) adviseert dat vitamine A-supplementen maximaal 1200 microgram (4000 IE) per dag mogen bevatten. Lees altijd zorgvuldig het etiket en overschrijd de aanbevolen dosering niet.

Conclusie:

Vitamine A is essentieel, maar overdrijven is riskant. Een gevarieerd en gezond dieet levert over het algemeen voldoende van deze belangrijke voedingsstof. Wees voorzichtig met supplementen en overschrijd de veilige bovengrens van 3000 microgram (10.000 IE) per dag niet. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts of diëtist voor persoonlijk advies. Zo profiteer je van de voordelen van vitamine A, zonder de risico’s van een teveel.