Is een val een ongeval?

Is een val een ongeval? Een genuanceerde blik

De stelling “een val is een ongeval” lijkt op het eerste gezicht evident. Immers, een val is een onbedoelde gebeurtenis waarbij iemand onverwacht op de grond terechtkomt. Echter, een dergelijke vereenvoudiging doet geen recht aan de complexiteit van de materie. Hoewel veel vallen inderdaad ongevallen zijn in de zin dat ze onvoorzien en onbedoeld plaatsvinden, is het cruciaal om onderscheid te maken tussen de oorzaak van de val en de classificatie ervan als ongeval.

De definitie “een val is een ongeval waarbij iemand tijdens staand of lopend werk ten val komt, inclusief vallen in openingen zoals gaten of putten, ongeacht de hoogte” is een bruikbare beginpunt, maar mist nuance. Een val op gladde tegels tijdens een wandeling door een supermarkt kan bijvoorbeeld primair worden beschouwd als een ongeval, een gevolg van onvoorziene omstandigheden. De verantwoordelijkheid ligt dan hoofdzakelijk bij de supermarkt om voor veilige omstandigheden te zorgen.

Anderzijds, een val van een ladder tijdens dakwerkzaamheden zonder veiligheidsgordel is, hoewel technisch een val, eerder een gevolg van nalatigheid of een gebrek aan voorzorgsmaatregelen. Hier is sprake van een vermijdbare val, en de verantwoordelijkheid ligt bij de persoon die de veiligheidsvoorschriften niet heeft nageleefd. Het is dan geen ongeval in de strikte zin van het woord, maar een incident dat voorkomen had kunnen worden.

De juridische en verzekeringstechnische aspecten spelen hier een belangrijke rol. Bij een ongeval wordt de vraag naar aansprakelijkheid anders benaderd dan bij een incident veroorzaakt door nalatigheid. Het bepalen van oorzakelijkheid is dan essentieel. Was de val het gevolg van een onvoorziene, externe factor (bijvoorbeeld een gladde vloer)? Of was er sprake van menselijk falen, een gebrek aan opleiding, onvoldoende beschermingsmiddelen of een gevaarlijke werkomgeving die had kunnen worden voorkomen?

Kortom, terwijl de meeste vallen onder de noemer “ongeval” vallen, is het cruciaal om de context te analyseren. Een val is niet per definitie een ongeval in de zin van een puur toevallige gebeurtenis zonder enige vorm van vermijdbaarheid of verantwoordelijkheid. Een grondige analyse van de omstandigheden is essentieel om de oorzaak te achterhalen en de verantwoordelijkheid vast te stellen. Dit is van belang voor zowel de preventie van toekomstige vallen als voor de afhandeling van de gevolgen van een val.