Kan je een ontsteking zien op een röntgenfoto?

Kan je een ontsteking zien op een röntgenfoto?

Röntgenfoto’s zijn een onmisbaar hulpmiddel in de tandheelkunde, die ons een kijkje geven in de structuren van tanden en kaakbot die voor het blote oog verborgen blijven. Maar kunnen we op een röntgenfoto ook een ontsteking zien? Het antwoord is: ja, maar niet altijd direct en op een voor de leek evidente manier.

Een röntgenfoto laat botstructuren zien door middel van verschillen in dichtheid. Harde structuren zoals glazuur en dentine verschijnen wit, terwijl zachte weefsels zoals tandvlees en de meeste ontstekingshaarden relatief donkerder of zelfs doorzichtig verschijnen. Dit maakt de directe visualisering van ontstekingen lastig. We zien niet de ontsteking zelf, maar wel de gevolgen van de ontsteking in het bot.

Wat zien we dan wel op een röntgenfoto als er sprake is van een ontsteking? Verschillende tekenen kunnen wijzen op een ontstekingsproces:

• Verlies van botdichtheid (lyse): Een ontsteking, zoals een apicale periodontitis (wortelpuntontsteking), breekt botweefsel af. Dit resulteert in een donkere, onregelmatige vlek rond de wortelpunt van de tand op de röntgenfoto. De mate van botverlies is een indicatie van de ernst van de ontsteking.

• Verandering in de wortelvorm: Een langdurige ontsteking kan leiden tot veranderingen in de vorm van de wortel, zoals een verbreding of een onregelmatige contour.

• Periodontitis: Bij parodontitis, een ontsteking van het steunweefsel van de tand, is op de röntgenfoto vaak een verlies van bot rond de tandwortel te zien. Dit verlies manifesteert zich als een verminderde botdichtheid langs de tandwortels. De ernst van het botverlies kan worden gemeten en ingedeeld in verschillende stadia.

• Abces: Een abces, een geconcentreerde ophoping van pus, is soms zichtbaar op een röntgenfoto als een duidelijke afronding of een heldere, donkere ruimte in het bot.

Het is belangrijk te benadrukken dat de afwezigheid van duidelijke veranderingen op de röntgenfoto niet betekent dat er geen ontsteking aanwezig is. Een ontsteking in de beginfase kan te klein of te subtiel zijn om zichtbaar te zijn. Andere diagnostische methoden, zoals klinisch onderzoek (palpatie, inspectie van het tandvlees), temperatuurmeting en eventueel aanvullende beeldvorming (CBCT scan), zijn dan noodzakelijk voor een complete diagnose.

Kortom, terwijl een röntgenfoto niet de ontsteking zelf toont, kan het wel de destructieve gevolgen ervan in het kaakbot laten zien. Dit maakt het een essentieel diagnostisch hulpmiddel, maar het moet altijd worden geïnterpreteerd in combinatie met een volledig klinisch onderzoek.