Welke woorden kun je niet in het meervoud zetten?

De ontelbare woorden: Wanneer meervoud overbodig is

We vervoegen erop los in het Nederlands. Werkwoorden, bijvoeglijke naamwoorden, zelfstandige naamwoorden – ze krijgen allemaal te maken met aanpassingen afhankelijk van de context. Maar wat als een woord zich verzet tegen de meervoudsvorm? Er zijn diverse categorieën woorden die zich niet zomaar laten vermenigvuldigen. Laten we eens duiken in de wereld van de ontelbare woorden.

Een grote groep bestaat uit abstracte begrippen. Neem bijvoorbeeld haat. Kun je twee haten hebben? Of drie onzinnigheden? Het voelt onnatuurlijk om deze woorden een meervoudsvorm te geven. Ze beschrijven immers een concept, een gevoel, een toestand, en die zijn inherent enkelvoudig. Denk ook aan liefde, geluk, verdriet, chaos of vrede. Deze woorden drukken een alomvattend begrip uit dat zich moeilijk laat opdelen in meerdere eenheden.

Dan zijn er de stoffen en materialen. Stel je voor: rijste, zanden, melken, houten. Het klinkt vreemd, nietwaar? Stoffen zoals water, lucht, olie en gas vallen hier ook onder. Je kunt wel spreken over verschillende soorten rijst of liters melk, maar het materiaal zelf blijft enkelvoudig. Net zoals je spreekt over een stuk hout, maar niet over houten. Het meervoud impliceert afzonderlijke, telbare eenheden, terwijl deze materialen een homogene massa vormen.

Een andere categorie omvat de collectieve zelfstandige naamwoorden. Vee is een prachtig voorbeeld. Je hebt het over veel vee, niet over veeën. Rommel, meubilair, gereedschap – ze verwijzen naar een verzameling van objecten, en het meervoud is meestal overbodig, tenzij je specifiek verschillende verzamelingen wilt aanduiden (bijvoorbeeld: drie sets gereedschap).

Ten slotte zijn er woorden die van nature enkelvoudig gebruikt worden, zoals informatie en aarde (in de betekenis van onze planeet). Je spreekt wel over gegevens of planeten, maar informaties of aarden klinkt ongrammaticaal. Hoewel je kunt verwijzen naar verschillende soorten informatie of de aardlagen, blijft het basiswoord enkelvoudig.

Het vermijden van onnodige meervoudsvormen getuigt van een goed begrip van de Nederlandse taal. Door bewust te zijn van deze categorieën woorden, schrijf je helderder en voorkom je onnatuurlijk klinkende zinnen. Dus de volgende keer dat je twijfelt over een meervoudsvorm, bedenk dan of het woord wellicht tot één van deze ontelbare categorieën behoort.