Hoe rechtsgeldig is een concurrentiebeding?

De rechtsgeldigheid van een concurrentiebeding: meer dan een handtekening

Een concurrentiebeding kan werkgevers beschermen tegen concurrentie van ex-werknemers. Maar zo’n beding is niet zomaar rechtsgeldig. Het vereist meer dan alleen een handtekening onder een contract. De wet stelt strenge eisen om te voorkomen dat werknemers onredelijk worden beperkt in hun carrièremogelijkheden. Louter het opnemen in een arbeidscontract is onvoldoende.

De basisvereiste is een schriftelijke overeenkomst, expliciet ondertekend door zowel de werknemer als de werkgever. Deze overeenkomst, vaak geïntegreerd in het arbeidscontract of een aparte bijlage, moet specifieke en duidelijke afspraken bevatten. Vage formuleringen leiden al snel tot nietigheid.

Cruciaal hierbij zijn de volgende drie elementen:

• Duur: Hoelang mag de werknemer na het einde van de arbeidsovereenkomst geen concurrerende activiteiten uitvoeren? Een te lange duur, bijvoorbeeld vijf jaar, wordt al snel als onredelijk beschouwd en kan door de rechter worden verkort of zelfs vernietigd. De redelijkheid van de duur wordt per situatie beoordeeld en hangt af van factoren zoals de functie, de branche en de toegang tot vertrouwelijke informatie.

• Geografisch gebied: Waar geldt het concurrentiebeding? Een wereldwijd verbod is in de meeste gevallen buitenproportioneel. Het gebied moet beperkt zijn tot het gebied waar de werkgever daadwerkelijk actief is en waar de werknemer concurrentie kan vormen. Een te ruim gebied kan eveneens tot vernietiging van het beding leiden.

• Activiteiten: Welke specifieke werkzaamheden mag de werknemer niet verrichten? Ook hier geldt: hoe specifieker, hoe beter. Een te breed geformuleerd beding, dat de werknemer belemmert in vrijwel elke baan in de sector, is onredelijk. De activiteiten moeten duidelijk gerelateerd zijn aan de werkzaamheden die de werknemer bij de vorige werkgever uitvoerde.

Naast deze kernelementen spelen ook andere factoren een rol bij de beoordeling van de rechtsgeldigheid. Zo kan een rechter het beding matigen of geheel vernietigen als het de werknemer onbillijk benadeelt. Denk bijvoorbeeld aan een situatie waarin de werknemer onvrijwillig is ontslagen.

Kortom: een rechtsgeldig concurrentiebeding vereist meer dan alleen een handtekening. Duidelijkheid, specificiteit en redelijkheid zijn essentieel. Zowel werkgevers als werknemers doen er goed aan zich grondig te laten informeren over de precieze voorwaarden en de mogelijke gevolgen van een concurrentiebeding, om onaangename verrassingen achteraf te voorkomen. Een deskundige op het gebied van arbeidsrecht kan hierin adviseren.