Hoe ver mogen banken gaan in het opvragen van informatie?

Hoe ver mogen banken gaan in het opvragen van informatie?

Banken spelen een cruciale rol in het bestrijden van financiële criminaliteit, zoals witwassen en terrorismefinanciering. Daarvoor hebben ze de wettelijke plicht om ongebruikelijke transacties te melden en informatie op te vragen bij hun klanten. Maar waar ligt de grens? Hoe ver mogen banken gaan in hun speurtocht naar informatie, en wanneer wordt het te invasief?

De kern van de zaak is proportionaliteit. Banken mogen niet zomaar lukraak alle transacties op een rekening controleren en de klant tot in detail laten uitleggen waar elke euro naartoe is gegaan. Informatieverzoeken moeten in verhouding staan tot het doel waarvoor de informatie wordt opgevraagd. Dit doel is vastgelegd in wetgeving zoals de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft).

Het tegengaan van witwassen is een belangrijk maatschappelijk belang. Banken hebben de taak om verdachte transactiepatronen te signaleren en te onderzoeken. Dit betekent dat ze in sommige gevallen gedetailleerde informatie van klanten mogen opvragen. Echter, deze verzoeken moeten relevant zijn aan het concrete vermoeden van witwassen of terrorismefinanciering. Een algemene “visreis” door de transactiegeschiedenis van een klant, zonder concrete aanleiding, is ontoelaatbaar.

Wat betekent dit concreet voor de klant? Het betekent dat de bank een duidelijke en begrijpelijke uitleg moet geven waarom bepaalde informatie wordt opgevraagd. De klant moet kunnen inzien hoe het gevraagde verband houdt met de wettelijke verplichtingen van de bank. Een vage verwijzing naar de Wwft is onvoldoende. De bank moet specifiek aangeven welke transacties vragen oproepen en waarom.

Onredelijk gedetailleerde uitleg over alledaagse transacties, zoals boodschappen of kleine online aankopen, is ontoelaatbaar. De bank moet zich richten op transacties die daadwerkelijk een risico op witwassen of terrorismefinanciering kunnen vormen. Denk hierbij aan grote contante stortingen, ongebruikelijke internationale overboekingen, of transacties met landen die bekend staan als risicolanden.

Kortom, banken hebben een belangrijke taak in het bestrijden van financiële criminaliteit, maar hun bevoegdheden zijn niet onbegrensd. Proportionaliteit en relevantie zijn de sleutelwoorden. Klanten hebben het recht om niet onnodig blootgesteld te worden aan invasieve vragen over hun financiën. Een open en transparante communicatie tussen bank en klant is essentieel om een evenwicht te vinden tussen de bestrijding van criminaliteit en de bescherming van privacy.