Hoe wordt erfenis bepaald?

Hoe wordt erfenis bepaald?

De erfenis die iemand nalaat, is meer dan alleen de spullen die zichtbaar zijn. Het is een totaalplaatje van bezittingen én schulden, die samen de uiteindelijke waarde van de nalatenschap bepalen. Dit proces, van inventarisatie tot verdeling, kan complexer zijn dan men denkt.

De eerste stap is het vaststellen van de activa, oftewel de bezittingen. Hieronder vallen voor de hand liggende zaken zoals onroerend goed (huizen, appartementen), banktegoeden, spaargeld, beleggingen (aandelen, obligaties), en roerende goederen (auto’s, meubels, sieraden, kunst). Minder evident, maar evengoed van belang, zijn zaken als intellectueel eigendom (auteursrechten, patenten), uitstaande vorderingen (bijvoorbeeld een lening aan iemand), en eventuele lijfrentepolissen. Ook de waarde van een onderneming, indien de overledene eigenaar of mede-eigenaar was, wordt meegeteld. Dit omvat zowel de materiële activa (inventaris, machines) als de immateriële activa (goodwill, klantenbestand).

Tegenover de activa staan de passiva, oftewel de schulden. Dit zijn alle openstaande rekeningen en verplichtingen van de overledene op het moment van overlijden. Denk hierbij aan hypotheken, persoonlijke leningen, creditcardschulden, belastingschulden en onbetaalde facturen. Ook de kosten van de uitvaart worden tot de passiva gerekend.

De waarde van de nalatenschap wordt berekend door alle activa bij elkaar op te tellen en vervolgens alle passiva hiervan af te trekken. Dit is het zogenaamde netto-vermogen. Het is belangrijk om te benadrukken dat deze waarde wordt bepaald op het moment van overlijden. Stel dat iemand een waardevol schilderij bezit dat na het overlijden in waarde stijgt, dan is de waarde op het moment van overlijden bepalend, niet de latere hogere waarde.

Bij het bepalen van de erfenis speelt de datum van overlijden dus een cruciale rol. Dit is het moment waarop de ‘foto’ wordt gemaakt van de financiële situatie van de overledene. Alle bezittingen en schulden op dat specifieke moment bepalen de omvang van de nalatenschap.

Tenslotte is het van belang te weten dat ook zakelijk vermogen wordt meegenomen in de berekening van de erfenis. De scheiding tussen privévermogen en zakelijk vermogen kan soms complex zijn, vooral bij ondernemers. Een notaris kan hierin adviseren en helpen bij het correct vaststellen van de totale waarde van de nalatenschap.

De bepaling van de erfenis is een nauwgezet proces waarbij alle activa en passiva zorgvuldig in kaart moeten worden gebracht. Het is raadzaam om hierbij deskundige hulp in te schakelen, bijvoorbeeld van een notaris, om ervoor te zorgen dat alles correct en volgens de wet verloopt.