Is geluid opnemen strafbaar?

Stiekem opnemen: Wanneer overtreed je de wet?

Geluidsopnames maken kan handig zijn, denk aan het vastleggen van een college of het dicteren van notities. Maar wanneer die opname een gesprek betreft, kleven er juridische haken en ogen aan. De vraag of het opnemen van geluid strafbaar is, hangt sterk af van de context. Een simpele “ja” of “nee” volstaat niet.

De kern van de zaak draait om toestemming en deelname. Het zonder toestemming afluisteren én opnemen van gesprekken waar je zelf geen deelnemer aan bent, is in Nederland altijd strafbaar. Dit valt onder artikel 139a van het Wetboek van Strafrecht en kan leiden tot gevangenisstraf of een flinke boete. Denk bijvoorbeeld aan het plaatsen van afluisterapparatuur in iemands huis of auto, of het hacken van een telefoon om gesprekken op te nemen.

De situatie verandert wanneer je zélf deelneemt aan het gesprek. Het stiekem opnemen – dus zonder medeweten van de andere gesprekspartner(s) – is dan over het algemeen niet strafbaar. Dit valt onder het zogenaamde ‘bewijsvermoeden’. Je mag de opname dan gebruiken als bewijs in een rechtszaak, bijvoorbeeld bij een arbeidsconflict of een zakelijke onenigheid.

Toch is ook hier nuance vereist. Er zijn uitzonderingen waarbij het opnemen van gesprekken, zelfs als je er zelf aan deelneemt, verboden kan zijn. Dit geldt bijvoorbeeld in bepaalde juridische omgevingen, zoals bij verhoren door de politie of gesprekken met een advocaat. Ook interne bedrijfsreglementen kunnen het opnemen van gesprekken verbieden.

Daarnaast speelt het doel van de opname een rol. Wordt de opname gemaakt met de intentie om iemand te chanteren of te bedreigen? Dan kan dit, los van de wettigheid van de opname zelf, leiden tot strafrechtelijke vervolging.

Kortom: het opnemen van geluid is een complex vraagstuk met diverse grijze gebieden. Twijfel je over de rechtmatigheid? Vraag dan toestemming aan alle betrokken partijen. Zo voorkom je juridische problemen en zorg je ervoor dat je aan de juiste kant van de wet blijft. Bij twijfel is het raadzaam juridisch advies in te winnen.