Kan je iemand zijn loon verlagen?

Mag je zomaar iemands loon verlagen?

Een loonverlaging is een gevoelig onderwerp. Het raakt immers direct de portemonnee van de werknemer. Hoewel het in sommige situaties mogelijk is, is het zeker niet zo dat een werkgever zomaar, zonder geldige reden en de juiste procedure, iemands loon kan verlagen. De regels rondom loonverlaging zijn complex en vereisen zorgvuldigheid.

Een belangrijke nuance is het onderscheid tussen collectieve en individuele loonafspraken. Een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) kan een loonverlaging bevatten. Omdat de cao boven individuele afspraken staat, is een loonverlaging op basis van een cao-wijziging in principe toegestaan, zelfs zonder expliciete instemming van de individuele werknemer. Echter, vakbonden spelen een cruciale rol in cao-onderhandelingen en zullen zich doorgaans sterk verzetten tegen loonverlagingen. De cao biedt dus wel een wettelijk kader, maar in de praktijk zal een dergelijke verlaging niet lichtvaardig worden doorgevoerd.

Naast een cao-wijziging kan een loonverlaging ook plaatsvinden met schriftelijke instemming van de werknemer. Het is essentieel dat deze instemming vrijwillig wordt gegeven en niet onder dwang of druk. Een werkgever mag bijvoorbeeld geen loonverlaging forceren onder dreiging van ontslag. Doet hij dat wel, dan kan de werknemer dit aanvechten.

In een overeenkomst over loonverlaging is het van groot belang om heldere afspraken vast te leggen. Naast het nieuwe, lagere loon, is het verstandig om ook de aangepaste functie en taken te beschrijven. Wordt het lagere loon bijvoorbeeld gecompenseerd met minder verantwoordelijkheden of een kortere werkweek? Duidelijke afspraken voorkomen misverstanden en conflicten in de toekomst.

Denk bijvoorbeeld aan een situatie waarbij een werknemer door gezondheidsredenen minder uren wil werken. Een lager loon in combinatie met minder uren kan dan een passende oplossing zijn. Of een bedrijf dat in zwaar weer verkeert en een tijdelijke loonverlaging overeenkomt met het personeel om ontslagen te voorkomen. In dergelijke situaties kan een goed onderbouwde en transparante overeenkomst bijdragen aan een werkbare oplossing voor beide partijen.

Kortom, een loonverlaging is niet onmogelijk, maar wel gebonden aan strikte regels en procedures. Goede communicatie, transparantie en wederzijds begrip zijn essentieel om tot een acceptabele oplossing te komen. Bij twijfel is het raadzaam om juridisch advies in te winnen, zowel voor de werkgever als de werknemer.