Welke rechten heeft de zorgverlener volgens de WGBO?

Rechten van de zorgverlener onder de WGBO: Meer dan alleen informed consent

De Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) beschermt niet alleen de patiënt, maar ook de zorgverlener. Hoewel vaak de nadruk ligt op de rechten van de patiënt, zoals het recht op informatie en zelfbeschikking (waar informed consent een belangrijk onderdeel van is), heeft ook de zorgverlener rechten die essentieel zijn voor een goede en veilige zorgverlening. Informed consent, zoals terecht benadrukt, vereist dat de zorgverlener de patiënt volledig informeert over de behandeling, alternatieven en de gevolgen daarvan. Maar de WGBO gaat verder dan dat.

Recht op professionele autonomie:

Een cruciaal recht van de zorgverlener is het recht op professionele autonomie. Dit betekent dat de zorgverlener, binnen de kaders van de professionele richtlijnen en zijn/haar deskundigheid, zelfstandig kan beslissen over de meest geschikte behandeling voor de patiënt. De WGBO erkent dat de zorgverlener de expert is op medisch gebied en dat een patiënt, ondanks het recht op zelfbeschikking, geen recht heeft op een behandeling die medisch onverantwoord of zinloos is. De zorgverlener mag een behandeling weigeren als deze in strijd is met zijn/haar professionele geweten of medisch inzicht. Dit geldt ook voor behandelingen die buiten de reguliere zorg vallen.

Recht op medewerking van de patiënt:

De WGBO impliceert ook het recht van de zorgverlener op medewerking van de patiënt. Een succesvolle behandeling is afhankelijk van een open en eerlijke communicatie en de bereidheid van de patiënt om zich aan afspraken en behandelplannen te houden. De zorgverlener mag verwachten dat de patiënt relevante informatie over zijn/haar gezondheidstoestand deelt en zich inspant om de behandeling te laten slagen. Als de patiënt zich herhaaldelijk niet aan afspraken houdt of de behandeling systematisch saboteert, kan de zorgverlener de behandelingsovereenkomst beëindigen, uiteraard met inachtneming van de zorgplicht en na overleg met de patiënt.

Recht op een veilige werkomgeving:

De WGBO raakt ook aan het recht van de zorgverlener op een veilige werkomgeving. Agressie en geweld tegen zorgverleners zijn onacceptabel en de WGBO biedt een kader om hiertegen op te treden. Zorgverleners hebben het recht om in een veilige omgeving te werken, vrij van intimidatie en bedreigingen.

Conclusie:

De WGBO is meer dan alleen een document dat de rechten van de patiënt vastlegt. Het creëert een evenwicht tussen de rechten en plichten van zowel patiënt als zorgverlener. Door ook de rechten van de zorgverlener te erkennen, draagt de WGBO bij aan een kwalitatief hoogwaardige en veilige zorgverlening voor iedereen. Het recht op professionele autonomie, medewerking van de patiënt en een veilige werkomgeving zijn essentieel voor zorgverleners om hun belangrijke werk naar behoren te kunnen uitvoeren.