Doanh thu và doanh số có gì khác nhau?

Doanh số và doanh thu: Hai khái niệm tưởng chừng gần gũi nhưng lại ẩn chứa sự khác biệt quan trọng trong bức tranh tài chính của doanh nghiệp. Nhiều người thường nhầm lẫn hai khái niệm này, dẫn đến những đánh giá sai lệch về hiệu quả kinh doanh. Vậy, rốt cuộc sự khác biệt giữa doanh số và doanh thu nằm ở đâu?

Doanh số, đơn giản là con số phản ánh tổng lượng hàng hóa hoặc dịch vụ mà doanh nghiệp đã bán ra trong một khoảng thời gian nhất định. Nó là một chỉ số về thể tích, nói lên quy mô hoạt động bán hàng của doanh nghiệp. Bạn bán được 100 chiếc áo, doanh số của bạn là 100 chiếc áo. Bạn cung cấp 500 giờ dịch vụ tư vấn, doanh số của bạn là 500 giờ. Doanh số không quan tâm đến giá bán hay hình thức thanh toán, chỉ đơn thuần tập trung vào số lượng hàng hóa/dịch vụ được giao dịch.

Doanh thu, trái lại, là thước đo về giá trị tài chính thu được từ hoạt động bán hàng đó. Đây là số tiền thực tế chảy vào túi doanh nghiệp trong cùng một khoảng thời gian. Vậy, nếu bạn bán 100 chiếc áo với giá 200.000 đồng/chiếc, doanh số là 100 chiếc, nhưng doanh thu chỉ là 20.000.000 đồng nếu tất cả đều được thanh toán ngay lập tức.

Sự khác biệt chính giữa hai khái niệm này nằm ở các yếu tố tác động lên quá trình thu tiền thực tế. Những yếu tố này bao gồm:

• Giảm giá, khuyến mãi: Bạn bán 100 chiếc áo, doanh số vẫn là 100 chiếc, nhưng nếu áp dụng chương trình giảm giá 10%, doanh thu sẽ thấp hơn so với doanh số.

• Trả chậm, nợ phải thu: Khách hàng mua hàng nhưng chưa thanh toán ngay, doanh số được ghi nhận nhưng doanh thu chưa được cập nhật cho đến khi khách hàng trả đủ tiền. Đây là một khoản nợ phải thu và tiềm ẩn rủi ro tín dụng.

• Hàng trả lại, hàng lỗi: Khách hàng trả lại hàng hóa do lỗi sản phẩm hoặc không hài lòng, doanh số ban đầu bị điều chỉnh và doanh thu sẽ giảm tương ứng.

• Chiết khấu thương mại: Doanh nghiệp có thể nhận được chiết khấu từ nhà cung cấp, điều này không làm thay đổi doanh số nhưng sẽ ảnh hưởng đến doanh thu thực tế nhận được.

Vì những lý do trên, doanh thu luôn nhỏ hơn hoặc bằng doanh số. Doanh thu là một chỉ số phản ánh chính xác hơn về tình hình tài chính thực tế của doanh nghiệp, đặc biệt là khả năng thu hồi vốn và lợi nhuận. Trong khi doanh số cho thấy quy mô hoạt động, thì doanh thu lại minh chứng cho hiệu quả hoạt động và sức khỏe tài chính. Để có cái nhìn toàn diện về hiệu quả kinh doanh, doanh nghiệp cần phân tích cả doanh số và doanh thu, kết hợp với các chỉ số khác như lợi nhuận, chi phí để đưa ra những quyết định kinh doanh đúng đắn.