Men sê vích nghĩa là gì?

Men-sê-vích (Menshevik) – cái tên nghe có vẻ xa lạ nhưng lại gắn liền với một chương quan trọng trong lịch sử nước Nga, đại diện cho một trường phái tư tưởng chính trị đối lập với chủ nghĩa Bolshevik đầy bạo lực. Từ Menshevik trong tiếng Nga (меньшеви́к) có nghĩa là thiểu số, phản ánh chính xác vị thế của phái này trong Đảng Công nhân Dân chủ Xã hội Nga sau Đại hội lần thứ hai năm 1903. Sự phân chia này, mặc dù xuất phát từ những bất đồng chiến lược và tổ chức nội bộ, lại tạo nên một vết rạn nứt sâu sắc, dẫn đến những hệ quả lịch sử to lớn.

Sự khác biệt cốt lõi giữa Men-sê-vích và Bol-sê-vích không chỉ nằm ở số lượng thành viên, mà còn là ở triết lý chính trị và con đường cách mạng. Trong khi Bol-sê-vích, dưới sự lãnh đạo của Vladimir Lenin, ủng hộ một cuộc cách mạng bạo lực, lật đổ chế độ Nga hoàng bằng vũ lực và thiết lập một nhà nước chuyên chính vô sản, thì Men-sê-vích lại theo đuổi một con đường ôn hòa hơn. Họ tin tưởng vào sức mạnh của quần chúng, vào việc xây dựng một đảng đại chúng rộng lớn, hoạt động hợp pháp, tranh đấu cho quyền lợi của công nhân thông qua các hoạt động chính trị, tham gia vào các cuộc bầu cử và vận động cải cách xã hội từ bên trong hệ thống.

Triết lý của Men-sê-vích dựa trên niềm tin vào sự tiến bộ dần dần, vào việc đạt được mục tiêu xã hội chủ nghĩa thông qua con đường cải cách, không phải thông qua cách mạng bạo lực. Họ cho rằng, cần phải tích lũy sức mạnh, xây dựng lòng tin trong quần chúng, vận động cải thiện đời sống của người lao động trước khi tiến tới một cuộc cách mạng toàn diện. Đây là một quan điểm khác biệt hoàn toàn so với quan điểm cách mạng đột phá của Bol-sê-vích, những người cho rằng chỉ có cách mạng bạo lực mới có thể phá vỡ hoàn toàn hệ thống cũ và thiết lập một xã hội mới.

Sự đối lập giữa hai phái này không chỉ thể hiện trong chiến lược cách mạng, mà còn trong cách tổ chức đảng. Bol-sê-vích ủng hộ một đảng tiên phong, tập trung quyền lực, lãnh đạo cách mạng từ trên xuống, trong khi Men-sê-vích ủng hộ một đảng đại chúng, dân chủ hơn, với quyền lực phân tán hơn. Sự khác biệt này phản ánh những quan điểm khác nhau về vai trò của đảng trong xã hội và về mối quan hệ giữa đảng và quần chúng.

Tuy nhiên, cuối cùng, Men-sê-vích đã không thể giành được thắng lợi trước Bol-sê-vích trong cuộc đấu tranh giành quyền lãnh đạo cách mạng Nga. Sự kiện Cách mạng Tháng Mười năm 1917 đã chứng kiến sự thắng lợi của Bol-sê-vích, đưa Lenin lên nắm quyền và dẫn đến sự thành lập Liên Xô. Men-sê-vích, với tư tưởng ôn hòa của mình, đã bị đẩy vào thế yếu và dần mất đi ảnh hưởng chính trị. Tuy nhiên, sự tồn tại và đấu tranh của họ đã để lại một dấu ấn quan trọng trong lịch sử, thể hiện một con đường khác, một lựa chọn khác trong cuộc đấu tranh vì một xã hội công bằng hơn. Việc nghiên cứu lịch sử của Men-sê-vích giúp chúng ta hiểu rõ hơn về sự phức tạp của quá trình cách mạng Nga và đa dạng các quan điểm chính trị trong giai đoạn lịch sử đầy biến động này. Họ đại diện cho một phần lịch sử đáng suy ngẫm, một lựa chọn lịch sử mà dù không thành công, nhưng vẫn đóng góp vào bức tranh toàn cảnh phức tạp của cuộc cách mạng vĩ đại này.