Suy thận tiến triển nhanh là gì?

Suy thận tiến triển nhanh (SNTTN), hay còn gọi là viêm cầu thận tiến triển nhanh, không phải là một căn bệnh riêng lẻ mà là một hội chứng – một tập hợp các dấu hiệu và triệu chứng – phản ánh sự suy giảm chức năng thận một cách đột ngột và nghiêm trọng. Khác với suy thận mạn tính diễn tiến chậm rãi trong nhiều năm, SNTTN “tấn công” thận dữ dội, làm giảm khả năng lọc máu của thận chỉ trong vài ngày hoặc vài tuần. Tốc độ tàn phá này chính là điểm then chốt phân biệt SNTTN với các dạng suy thận khác.

Cơ chế gây ra SNTTN vô cùng phức tạp, thường liên quan đến phản ứng miễn dịch thái quá tấn công vào cầu thận – bộ phận lọc máu chính trong thận. Những “người lính” hệ miễn dịch, vốn được lập trình để chống lại vi khuẩn hay virus, lại nhầm lẫn và tấn công các tế bào thận lành mạnh. Kết quả là sự viêm nhiễm mạnh mẽ, gây tổn thương mô cầu thận, làm tắc nghẽn các mạch máu nuôi dưỡng thận và cản trở quá trình lọc máu hiệu quả. Sự phá hủy nhanh chóng này khiến chất thải tích tụ trong máu, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm.

Khác với suy thận mạn tính thường không có triệu chứng rõ rệt ở giai đoạn đầu, SNTTN thường xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo đáng kể. Người bệnh có thể bị phù nề, đặc biệt ở mặt, chân và mắt cá chân, do tích tụ chất lỏng trong cơ thể. Tiếp theo, sự gia tăng urê máu và creatinin máu – những chỉ số đánh giá chức năng thận – sẽ trở nên đáng kể, dễ dàng phát hiện qua xét nghiệm máu. Hội chứng viêm thận, bao gồm huyết áp cao, tiểu ra máu (tiểu máu), và đôi khi tiểu ra protein (đạm niệu), cũng thường đồng hành cùng SNTTN. Tuy nhiên, biểu hiện lâm sàng có thể rất đa dạng tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.

Nguyên nhân gây ra SNTTN rất phong phú, bao gồm: các bệnh nhiễm trùng như viêm cầu thận sau nhiễm liên cầu, các bệnh tự miễn như lupus ban đỏ hệ thống, phản ứng dị ứng thuốc, hoặc các bệnh lý khác gây tổn thương thận. Việc chẩn đoán chính xác đòi hỏi sự kết hợp giữa thăm khám lâm sàng, xét nghiệm máu và nước tiểu, sinh thiết thận (lấy mẫu mô thận để kiểm tra dưới kính hiển vi), và các xét nghiệm hình ảnh.

Do tính chất nguy cấp của SNTTN, việc điều trị cần được tiến hành kịp thời và quyết liệt. Điều trị thường bao gồm điều trị nguyên nhân gây bệnh, kiểm soát huyết áp, điều trị phù nề, và nếu cần thiết, lọc máu (thẩm phân) để loại bỏ chất thải tích tụ trong máu và duy trì sự sống cho đến khi chức năng thận được phục hồi hoặc có phương án điều trị thay thế. Sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ chuyên khoa thận, bệnh nhân và người nhà là vô cùng quan trọng để đảm bảo hiệu quả điều trị và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.