Thành phố Nam Định được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau, bao gồm Thiên Trường, Vị Hoàng, Sơn Nam Hạ, Thành Nam, và nhiều biệt danh văn học như Non Côi sông Vị, thành phố Hoa Gạo, thành phố Dệt, thành phố lụa và thép (theo cách gọi của các nhà văn Ba Lan), hay thành phố bên sông Đào.
Thành Nam – Vùng đất với ngàn tên gọi
Nằm ở phía Nam đồng bằng Bắc Bộ, thành phố Nam Định được biết đến với vô số tên gọi khác nhau, mỗi tên gọi đều mang một nét đặc trưng riêng, góp phần tạo nên bản sắc văn hóa độc đáo của vùng đất này.
Thiên Trường – Vị Hoàng
Từ xa xưa, Nam Định đã được mệnh danh là Thiên Trường, nơi đóng đô của nhà Trần. Tên gọi này gắn liền với sự thịnh vượng và hào hùng của triều đại Trần, một trong những triều đại kiệt xuất trong lịch sử Việt Nam. Còn Vị Hoàng, theo truyền thuyết, là tên vị vua đầu tiên của nước Văn Lang, cha của Âu Lạc. Tên gọi này tượng trưng cho sự lâu đời và truyền thống văn hóa của vùng đất Nam Định.
Sơn Nam Hạ – Thành Nam
Sơn Nam Hạ là tên gọi của vùng đất Nam Định thời nhà Hậu Lê. Tên gọi này có nghĩa là “vùng đất phía Nam của sông Sơn Nam”, một nhánh của sông Hồng. Trong khi đó, Thành Nam là tên gọi tắt của thành phố Nam Định, gợi nhớ đến những ngày tháng chiến đấu anh dũng chống giặc ngoại xâm của người dân nơi đây.
Non Côi sông Vị
Biệt danh “Non Côi sông Vị” xuất phát từ hình ảnh ngọn núi non Côi nằm bên dòng sông Vị. Hình ảnh non nước hữu tình này đã đi vào thơ ca, nhạc họa, trở thành biểu tượng đặc trưng của thành phố Nam Định.
Thành phố Hoa Gạo
Vào mỗi độ tháng Ba, thành phố Nam Định lại rực rỡ sắc đỏ của hoa gạo. Những cây gạo cổ thụ đứng sừng sững hai bên đường, tạo nên một khung cảnh rực rỡ và ấm áp. Nhờ vậy, Nam Định còn được gọi là “thành phố Hoa Gạo”, tôn vinh vẻ đẹp thiên nhiên của vùng đất này.
Thành phố Dệt – Thành phố Lụa và Thép
Nam Định nổi tiếng với ngành dệt may phát triển từ lâu đời. Các sản phẩm dệt may của Nam Định được ưa chuộng cả trong và ngoài nước, khiến thành phố được mệnh danh là “thành phố Dệt”. Ngoài ra, Nam Định còn có ngành công nghiệp sản xuất thép, nên còn được gọi là “thành phố Lụa và Thép” (theo cách gọi của các nhà văn Ba Lan).
Thành phố bên sông Đào
Dòng sông Đào chảy qua thành phố Nam Định, tạo nên một cảnh quan thơ mộng và trữ tình. Sông Đào không chỉ có ý nghĩa về cảnh quan mà còn là nguồn nước tưới tiêu, cấp nước sinh hoạt cho người dân Nam Định. Vì vậy, thành phố còn được gọi là “thành phố bên sông Đào”.
Qua vô số tên gọi, thành phố Nam Định hiện lên với một bề dày lịch sử, những nét văn hóa đặc trưng và vẻ đẹp thiên nhiên riêng biệt. Mỗi tên gọi đều mang một ý nghĩa sâu sắc, góp phần tạo nên bản sắc văn hóa độc đáo của vùng đất này.