Tên nước Campuchia có từ khi nào?

Campuchia: Hành trình tìm lại tên gọi của một dân tộc

Tên gọi Campuchia, một cái tên quen thuộc trên bản đồ thế giới ngày nay, thực sự chỉ chính thức xuất hiện vào năm 1953, một cột mốc lịch sử đánh dấu sự giành lại độc lập hoàn toàn từ tay thực dân Pháp. Tuy nhiên, đằng sau cái tên ấy là cả một hành trình dài, một câu chuyện về sự biến đổi, thăng trầm của một dân tộc, một vương quốc từng hùng mạnh và lừng lẫy trong lịch sử Đông Nam Á. Trước khi được gọi là Campuchia, vùng đất này đã trải qua nhiều tên gọi khác nhau, phản ánh những biến động địa chính trị, những cuộc tranh giành quyền lực và ảnh hưởng văn hóa từ các cường quốc lân cận.

Lịch sử ghi nhận thời kỳ hoàng kim của Đế quốc Khmer, một đế chế hùng mạnh trải dài từ thế kỷ IX đến thế kỷ XV, với trung tâm là Angkor huy hoàng. Trong thời kỳ này, người Khmer tự gọi mình là Khmer và đất nước của họ là Kambuja, một tên gọi bắt nguồn từ truyền thuyết về vị vua Kambu Swayambhava. Cái tên Kambuja này, theo nhiều học giả, chính là nguồn gốc của tên gọi Campuchia sau này, trải qua quá trình biến đổi âm tiết và cách phát âm theo ngôn ngữ của các nước khác nhau.

Qua thời gian, Đế quốc Khmer suy yếu dần, mở đường cho sự xâm lấn và ảnh hưởng của các vương quốc lân cận như Xiêm La và Đại Việt. Cùng với sự suy yếu về quân sự và chính trị, tên gọi Kambuja cũng dần bị thay thế bằng những tên gọi khác, tùy thuộc vào quốc gia nào đang nắm giữ quyền lực hoặc ảnh hưởng lớn nhất trong khu vực. Người Thái gọi vùng đất này là Kambodscha, người Việt gọi là Cao Miên, còn người Pháp, trong thời kỳ đô hộ, lại sử dụng phiên âm Cambodge. Mỗi tên gọi đều mang một sắc thái riêng, phản ánh góc nhìn và quan hệ giữa các quốc gia trong khu vực.

Việc sử dụng nhiều tên gọi khác nhau, bên cạnh việc thể hiện sự giao thoa văn hóa và lịch sử phức tạp, cũng phần nào làm lu mờ bản sắc và chủ quyền của người Khmer. Trong bối cảnh đó, việc chính thức chọn Campuchia làm tên gọi quốc gia sau khi giành độc lập năm 1953 mang một ý nghĩa vô cùng quan trọng. Đó không chỉ đơn thuần là việc lựa chọn một cái tên, mà còn là một tuyên ngôn mạnh mẽ về chủ quyền, về sự tự quyết, về việc khẳng định lại bản sắc dân tộc sau một thời gian dài bị đô hộ và ảnh hưởng bởi các thế lực bên ngoài.

Tên gọi Campuchia như một lời khẳng định: Chúng tôi là người Khmer, đây là đất nước của chúng tôi, và chúng tôi có quyền tự quyết định số phận của mình. Việc lựa chọn tên gọi này cũng góp phần củng cố tinh thần đoàn kết dân tộc, tạo nền tảng cho việc xây dựng và phát triển đất nước sau khi giành lại độc lập.

Ngày nay, khi nhắc đến Campuchia, người ta nghĩ đến Angkor Wat, đến điệu múa Apsara uyển chuyển, đến nụ cười hiền hòa của người dân Khmer. Và đằng sau tất cả những hình ảnh đó, là một lịch sử lâu dài và đầy biến động, được khắc ghi và lưu truyền qua chính tên gọi của đất nước này. Tên gọi Campuchia không chỉ là một cái tên, mà còn là biểu tượng cho sự kiên cường, ý chí tự lập và khát vọng vươn lên của một dân tộc đã trải qua nhiều thăng trầm trong lịch sử. Nó là minh chứng cho sức sống mãnh liệt của văn hóa Khmer, là niềm tự hào của người dân Campuchia về nguồn cội và lịch sử của dân tộc mình.