Dlaczego organizm nie wchłania witaminy B12?

Ukryte Przyczyny: Dlaczego Twój Organizm Może Nie Wchłaniać Witaminy B12?

Witamina B12, znana również jako kobalamina, odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu naszego organizmu. Jest niezbędna do produkcji czerwonych krwinek, syntezy DNA i prawidłowego działania układu nerwowego. Niestety, nawet osoby spożywające bogate w B12 pokarmy mogą doświadczać jej niedoborów. Dlaczego? Problem często tkwi w zaburzeniach wchłaniania tej witaminy.

Zanim jednak przejdziemy do specyfiki, warto podkreślić, że absorpcja witaminy B12 to skomplikowany proces, wieloetapowy taniec z udziałem różnych narządów i substancji. Nieprawidłowość na którymkolwiek z tych etapów może skutkować niedoborem, nawet przy odpowiedniej podaży w diecie.

Najczęstszy Winowajca: Czynnik Wewnętrzny Castle’a (IF)

Wyobraźmy sobie, że witamina B12 to VIP, który potrzebuje specjalnego ochroniarza, aby bezpiecznie dotrzeć do celu. Tym ochroniarzem jest czynnik wewnętrzny Castle’a (IF), glikoproteina produkowana przez komórki okładzinowe żołądka. IF wiąże się z witaminą B12 w żołądku i chroni ją przed degradacją przez enzymy trawienne. Kompleks B12-IF następnie przemieszcza się do jelita cienkiego, a konkretnie do jego końcowego odcinka, zwanego jelitem krętym (ileum).

Kiedy ochroniarz zawodzi: Niedobory IF

Brak lub niedobór czynnika wewnętrznego Castle’a to jedna z głównych przyczyn zaburzeń wchłaniania witaminy B12. Przyczyny tego stanu mogą być różne:

• Niedokrwistość Addisona-Biermera (niedokrwistość złośliwa): Choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy atakuje komórki okładzinowe żołądka, niszcząc je i uniemożliwiając produkcję IF.
• Operacje usunięcia części lub całości żołądka (gastrektomia): Usunięcie komórek produkujących IF skutkuje oczywistym brakiem tej substancji.
• Zapalenie błony śluzowej żołądka (zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka): Stan zapalny prowadzący do uszkodzenia komórek okładzinowych.
• Wrodzony niedobór IF: Rzadka choroba genetyczna, w której organizm nie wytwarza czynnika wewnętrznego Castle’a.

Drugi Kluczowy Element: Receptor w Jelicie Krętym

Nawet jeśli IF wykona swoją pracę i bezpiecznie przetransportuje witaminę B12 do jelita krętego, absorpcja nadal nie jest gwarantowana. W ścianie jelita krętego znajdują się receptory, które wiążą się z kompleksem B12-IF i umożliwiają wchłonięcie witaminy do krwiobiegu.

Problemy z odbiorem: Nieprawidłowości Receptora

Jeśli receptory w jelicie krętym są uszkodzone lub nie funkcjonują prawidłowo, nawet obecność IF i witaminy B12 nie zapewni jej wchłonięcia. Przyczyny takich zaburzeń mogą być następujące:

• Choroby jelita krętego: Choroba Leśniowskiego-Crohna, resekcja jelita krętego (usunięcie fragmentu jelita) lub inne choroby zapalne jelit mogą uszkadzać receptory B12-IF.
• Wrodzone wady receptorów: Rzadkie defekty genetyczne wpływające na budowę i funkcjonowanie receptorów.
• Zespół Imerslund-Gräsbeck: Rzadka choroba genetyczna, charakteryzująca się selektywnym zaburzeniem wchłaniania kompleksu B12-IF.

Inne Potencjalne Przyczyny:

Poza opisanymi powyżej czynnikami, na wchłanianie witaminy B12 mogą wpływać także inne czynniki:

• Przerośnięta flora bakteryjna jelita cienkiego (SIBO): Bakterie w jelicie cienkim mogą konkurować z organizmem o witaminę B12, zużywając ją przed jej wchłonięciem.
• Pasożyty jelitowe: Niektóre pasożyty mogą zakłócać wchłanianie witaminy B12.
• Niektóre leki: Metformina (stosowana w leczeniu cukrzycy) oraz inhibitory pompy protonowej (IPP) mogą zmniejszać wchłanianie B12.

Podsumowanie:

Niedobór witaminy B12 może wynikać z wielu przyczyn, a zaburzenia wchłaniania, związane z problemami z czynnikiem wewnętrznym Castle’a lub receptorami w jelicie krętym, są jednymi z najczęstszych. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie, często obejmujące suplementację witaminy B12 (często w postaci iniekcji, aby ominąć problem z wchłanianiem), są kluczowe dla uniknięcia poważnych konsekwencji zdrowotnych. W przypadku podejrzenia niedoboru witaminy B12, niezbędna jest konsultacja z lekarzem i wykonanie odpowiednich badań diagnostycznych, aby ustalić przyczynę i wdrożyć odpowiednie leczenie. Nie bagatelizuj objawów takich jak zmęczenie, osłabienie, mrowienie kończyn czy problemy z pamięcią – mogą one być sygnałem niedoboru witaminy B12.