Heterozygous genotype คืออะไร

เฮเทอโรไซกัส: เมื่อยีนสองสายพันธุ์มาพบกันในตัวเรา

ในโลกแห่งพันธุกรรมที่ซับซ้อนและน่าทึ่ง คำว่า “เฮเทอโรไซกัส” อาจฟังดูยาก แต่แท้จริงแล้วมันเป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นกับพวกเราทุกคนและเป็นกุญแจสำคัญในการทำความเข้าใจความหลากหลายของชีวิต

เฮเทอโรไซกัส คืออะไรกันแน่?

ลองจินตนาการถึงยีนหนึ่งตัวที่กำหนดลักษณะบางอย่างในตัวเรา เช่น สีตา ยีนนี้ไม่ได้มีอยู่เพียงรูปแบบเดียว แต่มีหลายรูปแบบที่เราเรียกว่า “อัลลีล” เหมือนกับมีตัวอักษรหลายตัวที่สามารถใช้เขียนคำว่า “สี” ได้ เช่น “สีฟ้า” “สีน้ำตาล” หรือ “สีเขียว”

ทุกคนจะมียีนแต่ละตัวสองชุด ชุดหนึ่งได้มาจากพ่อ และอีกชุดได้มาจากแม่ เมื่อยีนทั้งสองชุดนี้เป็นอัลลีลที่เหมือนกัน เราจะเรียกว่า “โฮโมไซกัส” แต่เมื่อยีนทั้งสองชุดนี้เป็นอัลลีลที่แตกต่างกัน นั่นแหละที่เราเรียกว่า “เฮเทอโรไซกัส”

ตัวอย่างที่เห็นภาพ:

สมมติว่ามียีนที่ควบคุมสีดอกไม้ ดอกไม้ที่มียีนเป็นโฮโมไซกัส (RR) จะมีสีแดง ในขณะที่ดอกไม้ที่เป็นโฮโมไซกัสอีกแบบ (rr) จะมีสีขาว หากดอกไม้สืบทอดยีนจากพ่อแม่เป็นคนละแบบ คือ R จากพ่อ และ r จากแม่ มันจะเป็นเฮเทอโรไซกัส (Rr) แล้วสีของดอกไม้จะเป็นอย่างไร?

ผลลัพธ์ของความเป็นเฮเทอโรไซกัส:

คำตอบสำหรับคำถามข้างต้นขึ้นอยู่กับว่าอัลลีลไหนเป็น “อัลลีลเด่น” (Dominant allele) และอัลลีลไหนเป็น “อัลลีลด้อย” (Recessive allele)

• อัลลีลเด่น: อัลลีลที่สามารถแสดงลักษณะของมันออกมาได้ แม้จะมีอัลลีลอื่นอยู่ด้วย
• อัลลีลด้อย: อัลลีลที่จะแสดงลักษณะออกมาได้ก็ต่อเมื่อมียีนเป็นโฮโมไซกัสเท่านั้น

ในตัวอย่างดอกไม้ หากอัลลีล R (สีแดง) เป็นอัลลีลเด่น ดอกไม้ที่เป็นเฮเทอโรไซกัส (Rr) ก็จะมีสีแดงเช่นกัน เพราะอัลลีล R จะ “กลบ” ลักษณะของอัลลีล r (สีขาว) แต่ถึงกระนั้น ดอกไม้เฮเทอโรไซกัสนี้ก็ยังคงมียีนสีขาวอยู่ในตัวและสามารถส่งต่อให้ลูกหลานได้

ความสำคัญของเฮเทอโรไซกัส:

ความเป็นเฮเทอโรไซกัสมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อความหลากหลายทางพันธุกรรม เพราะมันช่วยให้ประชากรมีความสามารถในการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมได้ดีขึ้น นอกจากนี้ ยังมีความเชื่อว่าความเป็นเฮเทอโรไซกัสในบางยีนอาจนำมาซึ่งความได้เปรียบทางวิวัฒนาการ เช่น การต้านทานต่อโรคบางชนิด

สรุป:

เฮเทอโรไซกัส คือ ภาวะที่บุคคลมียีนสองชุดสำหรับยีนหนึ่งตัว โดยที่ยีนทั้งสองชุดนี้เป็นอัลลีลที่แตกต่างกัน ปรากฏการณ์นี้มีบทบาทสำคัญในการสร้างความหลากหลายทางพันธุกรรมและส่งผลต่อลักษณะต่างๆ ที่ปรากฏในตัวเรา ตั้งแต่สีตาไปจนถึงความสามารถในการปรับตัวต่อสภาพแวดล้อม

หวังว่าบทความนี้จะช่วยให้คุณเข้าใจความหมายและความสำคัญของคำว่า “เฮเทอโรไซกัส” มากยิ่งขึ้น!