ตรวจ Reflex มีอะไรบ้าง

ตรวจ Reflex: เหนือกว่าการเคาะเพียงครั้งเดียว

การตรวจ Reflex หรือการตอบสนองต่อสิ่งเร้าอย่างรวดเร็วและไม่สมัครใจ เป็นส่วนสำคัญในการประเมินสุขภาพระบบประสาท แม้ว่าการตรวจ Reflex ที่คุ้นเคยกันมักเกี่ยวข้องกับการใช้ค้อนเคาะที่เอ็นกล้ามเนื้อ (Deep Tendon Reflex) แต่ความจริงแล้วการตรวจนี้ครอบคลุมมากกว่านั้น มันเป็นกระบวนการที่ต้องอาศัยการสังเกตอย่างละเอียดรอบคอบ รวมถึงการประเมินปัจจัยอื่นๆ เพื่อให้ได้ภาพรวมที่สมบูรณ์ของสุขภาพระบบประสาทของผู้ป่วย

การตรวจ Reflex หลักๆ แบ่งออกได้เป็นหลายประเภท:

1. Deep Tendon Reflex (DTR) หรือ Reflex เอ็นส่วนลึก: นี่คือการตรวจที่คุ้นเคยที่สุด โดยแพทย์จะใช้ค้อนเคาะรีเฟล็กซ์เคาะบริเวณเอ็นกล้ามเนื้อต่างๆ เพื่อกระตุ้นการหดตัวของกล้ามเนื้อ การตอบสนองจะถูกบันทึกและให้คะแนนตามระดับความแรง จุดสำคัญที่ตรวจสอบ ได้แก่:

   • Biceps Reflex (C5-C6): เคาะที่เอ็น biceps brachii การตอบสนองคือการงอข้อศอก
   • Triceps Reflex (C7-C8): เคาะที่เอ็น triceps brachii การตอบสนองคือการเหยียดข้อศอก
   • Brachioradialis Reflex (C5-C6): เคาะที่เอ็น brachioradialis การตอบสนองคือการงอข้อศอกและหงายมือ
   • Patellar Reflex (L2-L4): เคาะที่เอ็น patellar การตอบสนองคือการเหยียดขา
   • Achilles Reflex (S1-S2): เคาะที่เอ็น Achilles การตอบสนองคือการงอเท้าลง

   การประเมิน DTR ไม่เพียงแต่ดูที่การมีหรือไม่มีการตอบสนองเท่านั้น แต่ยังรวมถึงความแรงของการตอบสนองด้วย ซึ่งสามารถให้ข้อมูลเกี่ยวกับความเสียหายของระบบประสาทได้ เช่น การตอบสนองที่อ่อนหรือหายไปอาจบ่งบอกถึงปัญหาทางระบบประสาทส่วนกลางหรือส่วนปลาย

2. Superficial Reflexes หรือ Reflex ผิวหนังตื้น: การตรวจนี้เกี่ยวข้องกับการกระตุ้นผิวหนัง การตอบสนองที่ได้จะแตกต่างจาก DTR ตัวอย่างเช่น:

   • Abdominal Reflexes: การใช้ไม้ปลายแหลมหรือสิ่งที่คล้ายกันลากไปตามผิวหนังบริเวณหน้าท้อง การตอบสนองปกติคือการหดตัวของกล้ามเนื้อหน้าท้อง
   • Plantar Reflex: การใช้สิ่งที่แหลมคมลากไปตามฝ่าเท้า การตอบสนองปกติคือการงอปลายเท้าลง แต่หากพบการเหยียดนิ้วหัวแม่เท้าขึ้น (Babinski sign) อาจบ่งบอกถึงความเสียหายทางระบบประสาทส่วนกลาง

3. Other Reflexes: นอกจากนี้ยังมีการตรวจ Reflex อื่นๆ ที่อาจทำขึ้นอยู่กับอาการและข้อสงสัยของแพทย์ เช่น Reflex ที่เกี่ยวข้องกับการทำงานของเส้นประสาทสมอง หรือ Reflex ที่เกี่ยวข้องกับกล้ามเนื้อเฉพาะส่วน

ความสำคัญของการตรวจ Reflex:

การตรวจ Reflex เป็นเครื่องมือที่สำคัญในการวินิจฉัยโรคต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับระบบประสาท เช่น โรคหลอดเลือดสมอง โรคเส้นประสาทอักเสบ โรคไขสันหลังอักเสบ และโรคระบบประสาทเสื่อม การเปลี่ยนแปลงของ Reflex สามารถช่วยให้แพทย์ระบุตำแหน่งและความรุนแรงของความเสียหายทางระบบประสาทได้อย่างแม่นยำ ทำให้สามารถวางแผนการรักษาได้อย่างเหมาะสม

การตรวจ Reflex เป็นเพียงส่วนหนึ่งของการตรวจระบบประสาททั้งหมด การประเมินอย่างครบถ้วนยังรวมถึงประวัติการเจ็บป่วย การตรวจร่างกายทั่วไป และการตรวจเพิ่มเติมอื่นๆ จึงควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม

บทความนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อให้ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการตรวจ Reflex ไม่ใช่เพื่อวินิจฉัยหรือให้คำแนะนำทางการแพทย์ หากมีข้อสงสัยหรือกังวลเกี่ยวกับสุขภาพ ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพเสมอ