กรุปเลือด Rh คือ อะไร

Rh-Neg: กลุ่มเลือดหายากที่ต้องใส่ใจ

ท่ามกลางความหลากหลายของหมู่เลือดในมนุษย์ หนึ่งในกลุ่มเลือดที่มักถูกพูดถึงแต่กลับพบได้น้อยคือ หมู่เลือด Rh-Negative (Rh-ลบ หรือ Rh-) แม้หลายคนอาจคุ้นเคยกับหมู่เลือด ABO มากกว่า แต่ Rh- คืออีกหนึ่งปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อการให้และรับเลือด โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกรณีฉุกเฉินทางการแพทย์

Rh คืออะไร?

ระบบ Rh (Rhesus) เป็นระบบหมู่เลือดอีกระบบหนึ่งนอกเหนือจาก ABO ซึ่งมีแอนติเจน (Antigen) หรือโปรตีนชนิดหนึ่งอยู่บนผิวเม็ดเลือดแดง แอนติเจนที่สำคัญที่สุดในระบบนี้คือ แอนติเจน D (RhD antigen) คนที่มีแอนติเจน D จะถูกเรียกว่า Rh-Positive (Rh+ หรือ Rh บวก) และคนที่ไม่พบแอนติเจน D จะถูกเรียกว่า Rh-Negative (Rh- หรือ Rh ลบ)

ความหายากของ Rh- ในประเทศไทย

สิ่งที่ทำให้หมู่เลือด Rh- น่าสนใจและควรให้ความสำคัญคือ ความหายาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศไทย จากสถิติพบว่ามีประชากรไทยเพียงประมาณ 0.3% หรือ 3 ใน 1,000 คนเท่านั้นที่มีหมู่เลือด Rh- ซึ่งแตกต่างจากประชากรในทวีปยุโรปที่มีสัดส่วนผู้มีหมู่เลือด Rh- สูงกว่ามาก

ความสำคัญของการรู้หมู่เลือด Rh ของตนเอง

การทราบหมู่เลือด Rh ของตนเองมีความสำคัญอย่างยิ่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่มีหมู่เลือด Rh- เนื่องจากข้อจำกัดในการรับเลือด:

• การรับเลือด: ผู้ที่มีหมู่เลือด Rh- สามารถรับเลือดได้เฉพาะหมู่เลือด Rh- เท่านั้น หากได้รับเลือด Rh+ ร่างกายจะสร้างแอนติบอดีต่อแอนติเจน D ทำให้เกิดปฏิกิริยาการทำลายเม็ดเลือดแดง ซึ่งอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้
• การตั้งครรภ์: หากหญิงที่มีหมู่เลือด Rh- ตั้งครรภ์ลูกที่มีหมู่เลือด Rh+ (ซึ่งได้รับจากพ่อ) ร่างกายของแม่จะสร้างแอนติบอดีต่อแอนติเจน D ของลูก เมื่อตั้งครรภ์ครั้งต่อไป แอนติบอดีนี้อาจทำลายเม็ดเลือดแดงของลูกในครรภ์ ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่เรียกว่า Rh incompatibility หรือ Erythroblastosis Fetalis (ภาวะซีดจากเม็ดเลือดแดงแตกในทารก) ซึ่งสามารถป้องกันได้ด้วยการฉีด Anti-D immunoglobulin ให้กับแม่หลังคลอดบุตรคนแรกที่มี Rh+

การเตรียมพร้อมสำหรับผู้มีหมู่เลือด Rh-

เนื่องจากความหายากของหมู่เลือด Rh- การทราบหมู่เลือดของตนเองจึงเป็นสิ่งสำคัญเพื่อการเตรียมพร้อมในกรณีฉุกเฉิน:

• การบริจาคเลือด: หากคุณมีหมู่เลือด Rh- การบริจาคเลือดของคุณจะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อผู้ป่วยที่ต้องการเลือด Rh-
• การลงทะเบียน: การลงทะเบียนเป็นผู้บริจาคเลือดกับสภากาชาดไทยหรือองค์กรที่เกี่ยวข้อง จะช่วยให้คุณสามารถได้รับการติดต่อในกรณีที่มีผู้ป่วยต้องการเลือด Rh- อย่างเร่งด่วน
• การแจ้งให้ทราบ: แจ้งให้แพทย์และพยาบาลทราบถึงหมู่เลือด Rh- ของคุณทุกครั้งที่เข้ารับการรักษาพยาบาล

สรุป

หมู่เลือด Rh- เป็นกลุ่มเลือดที่หายากและมีความสำคัญในการให้และรับเลือด การทราบหมู่เลือด Rh ของตนเอง โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่มีหมู่เลือด Rh- จะช่วยให้สามารถเตรียมพร้อมสำหรับกรณีฉุกเฉินทางการแพทย์ และยังสามารถช่วยชีวิตผู้อื่นได้ด้วยการบริจาคเลือด การตระหนักถึงความสำคัญของหมู่เลือด Rh- จะช่วยให้เราสามารถดูแลสุขภาพของตนเองและช่วยเหลือผู้อื่นได้อย่างเหมาะสม