คนเราจะได้รับปริมาณรังสีเฉลี่ยประมาณเท่าไร

รังสีรอบตัวเรา: ปริมาณที่เราได้รับและแหล่งที่มาที่คาดไม่ถึง

เราทุกคนล้วนอยู่ท่ามกลางรังสี ไม่ใช่แค่จากเหตุการณ์นิวเคลียร์หรืออุบัติเหตุทางวิทยาศาสตร์เท่านั้น แต่ยังมาจากแหล่งกำเนิดธรรมชาติและกิจกรรมประจำวันของเราอีกด้วย คำถามคือ เราได้รับปริมาณรังสีเท่าใดต่อปี และแหล่งที่มาหลักๆ คืออะไร?

ปริมาณรังสีที่คนเราได้รับนั้นขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น สถานที่ตั้ง ระดับความสูงจากน้ำทะเล วิถีชีวิต และการรับการตรวจทางการแพทย์ ไม่มีคำตอบตายตัวว่าทุกคนจะได้รับเท่ากัน แต่เราสามารถประมาณค่าเฉลี่ยเพื่อให้เห็นภาพรวมได้

โดยทั่วไปแล้ว ปริมาณรังสีเฉลี่ยที่คนทั่วไปได้รับจากแหล่งกำเนิดธรรมชาติในประเทศไทย อยู่ที่ประมาณ 3-6 มิลลิซีเวิร์ต (mSv) ต่อปี ตัวเลขนี้มีความผันแปรสูง พื้นที่ที่มีแร่ธาตุที่มีกัมมันตภาพรังสีสูงอาจทำให้ปริมาณเพิ่มขึ้น ขณะที่พื้นที่อื่นๆ อาจต่ำกว่า ระดับความสูงก็เป็นอีกปัจจัยหนึ่ง เนื่องจากรังสีคอสมิกจากอวกาศจะมีความเข้มข้นสูงขึ้นเมื่ออยู่สูงจากระดับน้ำทะเล

แหล่งกำเนิดรังสีธรรมชาติที่สำคัญได้แก่:

• รังสีคอสมิก: รังสีพลังงานสูงจากอวกาศ ปริมาณที่ได้รับจะมากขึ้นเมื่ออยู่บนเครื่องบินหรือที่ระดับความสูงสูง
• รังสีจากพื้นดิน: แร่ธาตุในดินและหินบางชนิดมีกัมมันตภาพรังสี เช่น ยูเรเนียม ทอเรียม และเรเดียม บ้านที่สร้างด้วยวัสดุก่อสร้างบางประเภทอาจปลดปล่อยรังสีออกมาได้เช่นกัน
• รังสีภายในร่างกาย: ร่างกายของเรามีธาตุที่มีกัมมันตภาพรังสีอยู่แล้วในปริมาณน้อย เช่น โพแทสเซียม-40

นอกเหนือจากแหล่งกำเนิดธรรมชาติแล้ว กิจกรรมของมนุษย์ก็เป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่ทำให้ได้รับรังสีเพิ่มขึ้น แต่ปริมาณโดยรวมมักจะน้อยกว่าจากแหล่งธรรมชาติ ยกตัวอย่างเช่น:

• การตรวจทางการแพทย์: การเอกซเรย์ การสแกน CT และการรักษาด้วยรังสีเป็นแหล่งกำเนิดรังสีที่สำคัญ ปริมาณรังสีที่ได้รับจากการตรวจเหล่านี้แตกต่างกันไปตามชนิดและจำนวนครั้งของการตรวจ และถือเป็นปัจจัยหลักที่ทำให้ปริมาณรังสีที่ได้รับเพิ่มสูงขึ้น โดยเฉพาะหากได้รับการตรวจบ่อยครั้ง
• การเดินทางด้วยเครื่องบิน: การเดินทางด้วยเครื่องบินในระยะทางไกลทำให้ได้รับรังสีคอสมิกเพิ่มขึ้น แต่ปริมาณก็ยังคงน้อยเมื่อเทียบกับแหล่งอื่นๆ
• โทรศัพท์มือถือ: ปัจจุบันมีการศึกษาอย่างกว้างขวางเกี่ยวกับผลกระทบของรังสีจากโทรศัพท์มือถือ แต่ผลการวิจัยส่วนใหญ่ชี้ให้เห็นว่าปริมาณรังสีที่ได้รับจากโทรศัพท์มือถือน้อยมากและยังไม่พบหลักฐานที่ชัดเจนว่าเป็นอันตรายต่อสุขภาพ

สรุปแล้ว ปริมาณรังสีที่คนเราได้รับในชีวิตประจำวันนั้นแตกต่างกันไป แต่โดยเฉลี่ยแล้ว รังสีจากแหล่งกำเนิดธรรมชาติเป็นปัจจัยสำคัญ การตรวจทางการแพทย์เป็นปัจจัยที่มนุษย์ควบคุมได้ และควรปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินความจำเป็นก่อนการตรวจทุกครั้ง การตระหนักรู้เกี่ยวกับแหล่งกำเนิดรังสีและปริมาณที่ได้รับ จะช่วยให้เราดูแลสุขภาพได้อย่างรอบคอบมากยิ่งขึ้น และลดความกังวลที่ไม่จำเป็นเกี่ยวกับรังสีรอบตัวเรา