ทําไมเวลาก้มหัวแล้วเวียนหัว

เมื่อก้มหัวแล้วโลกหมุน: ทำความเข้าใจอาการเวียนหัวจากการก้มศีรษะ

อาการเวียนหัวขณะก้มศีรษะเป็นประสบการณ์ที่ไม่น่าพึงประสงค์ และเป็นสิ่งที่หลายคนเคยเผชิญ แม้ว่าโดยทั่วไปแล้วอาการนี้จะไม่เป็นอันตราย แต่ก็สามารถบั่นทอนคุณภาพชีวิตและสร้างความกังวลได้ การทำความเข้าใจสาเหตุและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับอาการนี้จึงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อให้เราสามารถรับมือและจัดการกับอาการเวียนหัวจากการก้มศีรษะได้อย่างเหมาะสม

อย่างที่ทราบกันดีว่าอาการเวียนหัวเมื่อก้มศีรษะอาจเกิดจากหลายปัจจัยที่แตกต่างกันไป ตั้งแต่สาเหตุที่ไม่รุนแรง ไปจนถึงปัญหาสุขภาพที่ต้องได้รับการดูแลทางการแพทย์อย่างจริงจัง

สาเหตุที่เป็นไปได้ของอาการเวียนหัวเมื่อก้มศีรษะ:

• น้ำในหูไม่เท่ากัน (Benign Paroxysmal Positional Vertigo – BPPV): นี่เป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของอาการเวียนหัวจากการเปลี่ยนท่าทาง รวมถึงการก้มศีรษะ ภายในหูชั้นในของเรามีผลึกแคลเซียมคาร์บอเนตขนาดเล็ก (เรียกว่า otoconia) ที่ช่วยในการรับรู้การเคลื่อนไหว เมื่อผลึกเหล่านี้หลุดออกมาจากตำแหน่งปกติและเข้าไปในท่อครึ่งวงกลม (semicircular canals) จะทำให้ระบบประสาทรับรู้การเคลื่อนไหวผิดเพี้ยนไป ส่งผลให้เกิดอาการเวียนหัว บ้านหมุน คลื่นไส้ และอาเจียน
• การเปลี่ยนแปลงท่าทางที่รวดเร็ว: การเปลี่ยนท่าทางอย่างรวดเร็ว เช่น การลุกขึ้นยืนอย่างรวดเร็ว หรือการก้มศีรษะลงอย่างรวดเร็ว สามารถทำให้ความดันโลหิตลดลงชั่วขณะ (ภาวะ orthostatic hypotension) ซึ่งส่งผลให้เลือดไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ ทำให้เกิดอาการเวียนหัว หน้ามืด และหมดสติได้
• ภาวะขาดน้ำ: น้ำเป็นส่วนประกอบสำคัญของร่างกาย และมีบทบาทสำคัญในการรักษาความดันโลหิตให้คงที่ เมื่อร่างกายขาดน้ำ ความดันโลหิตอาจลดลง ทำให้เลือดไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ และเกิดอาการเวียนหัวได้
• ระดับน้ำตาลในเลือดต่ำ (Hypoglycemia): สมองต้องการกลูโคส (น้ำตาล) เป็นแหล่งพลังงาน หากระดับน้ำตาลในเลือดต่ำเกินไป สมองจะไม่สามารถทำงานได้อย่างเต็มที่ ส่งผลให้เกิดอาการเวียนหัว สั่น ใจสั่น เหงื่อออก และหมดสติได้
• ไมเกรน: บางครั้งอาการเวียนหัวอาจเป็นส่วนหนึ่งของอาการไมเกรน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้ที่ป่วยเป็นไมเกรนที่มีอาการนำ (aura)
• ยาบางชนิด: ยาบางชนิดอาจทำให้เกิดอาการเวียนหัวเป็นผลข้างเคียงได้ เช่น ยาลดความดันโลหิต ยาแก้แพ้ และยาปฏิชีวนะ
• ความเครียดและความวิตกกังวล: ความเครียดและความวิตกกังวลสามารถทำให้เกิดอาการเวียนหัวได้ เนื่องจากความเครียดสามารถส่งผลต่อระบบประสาทและฮอร์โมนในร่างกาย
• โรคอื่นๆ: ในบางกรณี อาการเวียนหัวจากการก้มศีรษะอาจเป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพที่ร้ายแรงกว่า เช่น เนื้องอกในหู หรือปัญหาการไหลเวียนเลือดในสมอง

เมื่อไหร่ที่ควรปรึกษาแพทย์:

แม้ว่าอาการเวียนหัวจากการก้มศีรษะส่วนใหญ่มักไม่เป็นอันตราย แต่หากคุณมีอาการต่อไปนี้ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติม:

• อาการเวียนหัวเกิดขึ้นบ่อยครั้งและรุนแรง: หากอาการเวียนหัวรบกวนการใช้ชีวิตประจำวันของคุณอย่างมาก
• มีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย: เช่น ปวดศีรษะรุนแรง มองเห็นภาพซ้อน สูญเสียการได้ยิน ชาตามแขนขา หรือพูดลำบาก
• มีประวัติโรคประจำตัว: เช่น โรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง หรือเบาหวาน
• อาการเวียนหัวเกิดขึ้นหลังจากได้รับบาดเจ็บที่ศีรษะ:
• อาการเวียนหัวไม่หายไปเอง:

การดูแลตัวเองเบื้องต้น:

หากคุณมีอาการเวียนหัวจากการก้มศีรษะ คุณสามารถลองทำตามขั้นตอนเหล่านี้เพื่อช่วยบรรเทาอาการ:

• หลีกเลี่ยงการเปลี่ยนท่าทางอย่างรวดเร็ว: ค่อยๆ ลุกขึ้นยืน หรือก้มศีรษะลงช้าๆ
• ดื่มน้ำให้เพียงพอ: เพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ
• รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่: เพื่อรักษาระดับน้ำตาลในเลือดให้คงที่
• พักผ่อนให้เพียงพอ:
• หลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้น: เช่น คาเฟอีน แอลกอฮอล์ และความเครียด
• ลองทำกายภาพบำบัด: โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากอาการเวียนหัวเกิดจากน้ำในหูไม่เท่ากัน แพทย์หรือนักกายภาพบำบัดสามารถสอนท่าออกกำลังกายที่ช่วยปรับสมดุลของหูชั้นในได้

บทสรุป:

อาการเวียนหัวขณะก้มศีรษะเป็นอาการที่สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ การทำความเข้าใจสาเหตุและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับอาการนี้ จะช่วยให้คุณสามารถรับมือและจัดการกับอาการเวียนหัวได้อย่างเหมาะสม หากคุณมีอาการเวียนหัวบ่อยครั้งหรือรุนแรง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติมและรับการรักษาที่เหมาะสม เพื่อให้คุณสามารถกลับมาใช้ชีวิตได้อย่างปกติสุขอีกครั้ง