ปวดตามข้อสาเหตุมาจากอะไร

ไขปมปวดข้อ: กว่าจะรู้สาเหตุ ไม่ใช่แค่เรื่องข้อเสื่อม

อาการปวดตามข้อ เป็นปัญหาที่หลายคนต้องเผชิญ ไม่ว่าจะเป็นวัยหนุ่มสาวที่ออกกำลังกายอย่างหนัก หรือผู้สูงอายุที่ร่างกายเริ่มเปลี่ยนแปลงไป แต่เคยสงสัยไหมว่าอาการปวดที่เกิดขึ้นนั้น แท้จริงแล้วมีสาเหตุมาจากอะไรกันแน่? แน่นอนว่า “ข้อต่อเสื่อมสภาพ” เป็นคำตอบยอดนิยมที่มักผุดขึ้นมาในความคิด แต่โลกของอาการปวดข้อซับซ้อนกว่านั้นมาก

บทความนี้จะพาคุณเจาะลึกถึงสาเหตุต่างๆ ที่อาจเป็นต้นตอของอาการปวดข้อ เพื่อให้คุณเข้าใจร่างกายของตัวเองมากขึ้น และสามารถปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสมได้อย่างตรงจุด

สาเหตุที่นอกเหนือจาก “ข้อเสื่อม”:

แม้ว่าข้อต่อเสื่อมสภาพจากการใช้งาน (Osteoarthritis) และการอักเสบเรื้อรัง เช่น โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ (Rheumatoid Arthritis) และโรคเกาต์ (Gout) จะเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้เกิดอาการปวดข้อ พร้อมทั้งอาการบวม แดง และอุ่นบริเวณข้อต่อ แต่ก็ยังมีอีกหลายสาเหตุที่อาจถูกมองข้ามไป:

• การบาดเจ็บ: การเล่นกีฬา การออกกำลังกาย หรืออุบัติเหตุต่างๆ สามารถทำให้เกิดการบาดเจ็บที่ข้อต่อได้ เช่น ข้อเคล็ด ข้อแพลง เอ็นฉีก หรือกระดูกอ่อนเสียหาย ซึ่งจะนำไปสู่อาการปวด บวม และอาจถึงขั้นเคลื่อนไหวลำบาก
• การติดเชื้อ: เชื้อแบคทีเรีย ไวรัส หรือเชื้อรา สามารถเข้าสู่ข้อต่อและทำให้เกิดการอักเสบได้ (Septic Arthritis) มักมาพร้อมกับอาการไข้ หนาวสั่น และปวดข้ออย่างรุนแรง
• โรคภูมิต้านตนเอง (Autoimmune Diseases): นอกจากโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์แล้ว โรคภูมิต้านตนเองอื่นๆ เช่น โรคลูปัส (Lupus) โรคข้อกระดูกสันหลังอักเสบ (Ankylosing Spondylitis) ก็สามารถทำให้เกิดอาการปวดตามข้อได้เช่นกัน
• โรค Lyme (Lyme Disease): เกิดจากการถูกเห็บที่มีเชื้อ Borrelia burgdorferi กัด ทำให้เกิดผื่นแดงบริเวณที่ถูกกัด และอาจลุกลามไปสู่ข้อต่อ ทำให้เกิดอาการปวดข้อเรื้อรัง
• โรคมะเร็ง: มะเร็งบางชนิด เช่น มะเร็งกระดูก หรือมะเร็งเม็ดเลือดขาว (Leukemia) สามารถทำให้เกิดอาการปวดตามข้อได้
• ยาบางชนิด: ยาบางชนิด เช่น ยาลดความดันโลหิต ยาปฏิชีวนะบางชนิด อาจมีผลข้างเคียงทำให้เกิดอาการปวดตามข้อได้
• สาเหตุอื่นๆ: ปัญหาทางสุขภาพอื่นๆ เช่น โรคไทรอยด์ โรคเบาหวาน หรือภาวะขาดวิตามินดี ก็อาจมีส่วนทำให้เกิดอาการปวดตามข้อได้เช่นกัน

เมื่อไหร่ที่ควรไปพบแพทย์:

อาการปวดข้ออาจดูเหมือนเป็นเรื่องเล็กน้อย แต่หากปล่อยทิ้งไว้อาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงได้ ควรไปพบแพทย์ทันทีหาก:

• อาการปวดข้อรุนแรงจนไม่สามารถทำกิจวัตรประจำวันได้
• มีอาการบวม แดง และอุ่นบริเวณข้อต่อ
• มีไข้ หนาวสั่น หรืออาการป่วยอื่นๆ ร่วมด้วย
• อาการปวดข้อไม่ดีขึ้นหลังจากการพักผ่อนและการดูแลตัวเองเบื้องต้น
• มีประวัติการบาดเจ็บที่ข้อต่อ

การดูแลตัวเองเบื้องต้น:

ระหว่างที่รอพบแพทย์ คุณสามารถบรรเทาอาการปวดข้อได้ด้วยวิธีง่ายๆ ดังนี้:

• พักผ่อน: หลีกเลี่ยงการใช้ข้อต่อที่ปวดมากเกินไป
• ประคบเย็นหรือประคบร้อน: ประคบเย็นเพื่อลดอาการบวมและการอักเสบในช่วง 24-48 ชั่วโมงแรก หลังจากนั้นสามารถประคบร้อนเพื่อคลายกล้ามเนื้อที่ตึง
• ยาแก้ปวด: รับประทานยาแก้ปวดที่ไม่ต้องมีใบสั่งแพทย์ เช่น พาราเซตามอล หรือไอบูโพรเฟน ตามขนาดที่ระบุบนฉลากยา
• ออกกำลังกายเบาๆ: การออกกำลังกายเบาๆ เช่น การเดิน หรือการว่ายน้ำ จะช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อรอบข้อต่อ และช่วยลดอาการปวดได้

สรุป:

อาการปวดตามข้อมีสาเหตุมากมาย การทำความเข้าใจถึงสาเหตุที่แท้จริงจึงเป็นก้าวแรกที่สำคัญในการดูแลสุขภาพข้อต่อของคุณ การพักผ่อนอย่างเพียงพอ การดูแลรักษาที่เหมาะสม และการปรึกษาแพทย์เมื่อจำเป็น จะช่วยให้คุณสามารถรับมือกับอาการปวดข้อได้อย่างมีประสิทธิภาพ และกลับมาใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุข

คำเตือน: บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ข้อมูลเท่านั้น ไม่ได้มีวัตถุประสงค์เพื่อใช้ในการวินิจฉัยหรือรักษาโรค หากคุณมีอาการปวดตามข้อ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม