เชื้อราโดนความร้อนตายไหม

ความร้อนกับเชื้อรา: ฆ่าได้ แต่ไม่หมด! เรื่องที่ควรรู้เพื่อสุขภาพที่ดี

ความเข้าใจผิดอย่างหนึ่งเกี่ยวกับเชื้อรา คือการคิดว่าความร้อนจะกำจัดมันได้อย่างสมบูรณ์ ความจริงแล้ว ความร้อนสามารถทำลายเชื้อราได้จริง แต่ประสิทธิภาพขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง และที่สำคัญกว่านั้น ความร้อนอาจไม่สามารถกำจัดอันตรายที่แฝงอยู่จากเชื้อราได้ทั้งหมด

เชื้อราส่วนใหญ่จะตายที่อุณหภูมิประมาณ 60-70 องศาเซลเซียส อุณหภูมินี้เพียงพอที่จะทำลายโครงสร้างเซลล์ของเชื้อราส่วนใหญ่ ทำให้มันไม่สามารถเจริญเติบโตและแพร่พันธุ์ได้ต่อไป การต้ม นึ่ง หรืออบอาหารที่อุณหภูมิในระดับนี้จึงเป็นวิธีการช่วยลดความเสี่ยงจากการติดเชื้อราได้ระดับหนึ่ง

อย่างไรก็ตาม สิ่งที่ทำให้การกำจัดเชื้อราด้วยความร้อนมีความซับซ้อน คือ สปอร์ ของเชื้อรา สปอร์เป็นโครงสร้างที่ทนทานต่อสภาวะต่างๆ ได้เป็นอย่างดี รวมถึงความร้อนสูง สปอร์บางชนิดสามารถทนความร้อนได้สูงกว่า 100 องศาเซลเซียส แม้ว่าความร้อนจะฆ่าเชื้อราตัวเต็มวัยไปแล้ว แต่สปอร์เหล่านั้นยังคงสามารถคงอยู่และงอกเป็นเชื้อราใหม่ได้ภายใต้สภาพแวดล้อมที่เหมาะสม ทำให้ความพยายามในการกำจัดเชื้อราด้วยความร้อนเพียงอย่างเดียวอาจไม่เพียงพอ

ยิ่งไปกว่านั้น สารพิษจากเชื้อราหรือที่เรียกว่า ไมโคท็อกซิน (mycotoxins) เป็นสารประกอบทางเคมีที่ผลิตขึ้นโดยเชื้อราบางชนิด สารพิษเหล่านี้มีความเสี่ยงต่อสุขภาพ เช่น ทำให้เกิดอาการแพ้ ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน และในกรณีรุนแรงอาจทำให้เกิดโรคร้ายแรงได้ ที่น่ากังวลคือ ไมโคท็อกซินมีความทนทานต่อความร้อนสูง แม้ว่าความร้อนจะกำจัดเชื้อราที่สร้างสารพิษนั้นไปแล้ว แต่ไมโคท็อกซินก็ยังคงตกค้างอยู่ในอาหาร การบริโภคอาหารที่มีไมโคท็อกซินปนเปื้อนจึงยังคงเป็นอันตรายต่อสุขภาพ

ดังนั้น แม้ว่าความร้อนจะช่วยลดความเสี่ยงจากเชื้อราได้ แต่ก็ไม่ใช่การรับประกันความปลอดภัย วิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันอันตรายจากเชื้อราคือการ ป้องกันไม่ให้เชื้อราเกิดขึ้นตั้งแต่แรก โดยการเก็บรักษาอาหารอย่างถูกวิธี รักษาความสะอาดในครัว และ ทิ้งอาหารที่ขึ้นราทิ้งไปโดยทันที อย่าเสี่ยงกับสุขภาพ เพราะความสะดวกในการนำอาหารที่ขึ้นราบางส่วนไปปรุง อาจแลกมาด้วยผลเสียที่ร้ายแรงกว่ามาก