กรุปเลือด Rh คืออะไร

เจาะลึกระบบหมู่เลือด Rh: ความสำคัญที่มากกว่าแค่บวกหรือลบ

เมื่อพูดถึงหมู่เลือด หลายคนคงคุ้นเคยกับระบบ ABO (A, B, AB, O) แต่ยังมีอีกหนึ่งระบบที่สำคัญไม่แพ้กัน นั่นคือ ระบบหมู่เลือด Rh ซึ่งมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งต่อสุขภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการตั้งครรภ์

Rh คืออะไร?

Rh ย่อมาจาก Rhesus factor ซึ่งเป็นโปรตีนชนิดหนึ่งที่อยู่บนพื้นผิวของเซลล์เม็ดเลือดแดง หากมีโปรตีน Rh อยู่ เราจะเรียกว่า Rh บวก (Rh+) แต่หากไม่มีโปรตีน Rh เราจะเรียกว่า Rh ลบ (Rh-)

ความสำคัญของการรู้หมู่เลือด Rh

การรู้หมู่เลือด Rh ของตนเองเป็นสิ่งสำคัญ เนื่องจากมีผลต่อการรับและให้เลือด หากได้รับเลือดที่ไม่ตรงกับหมู่เลือด Rh อาจก่อให้เกิดปฏิกิริยาทางภูมิคุ้มกันที่รุนแรงและเป็นอันตรายถึงชีวิตได้

Rh กับการตั้งครรภ์: ประเด็นที่ต้องใส่ใจ

ความสำคัญของระบบหมู่เลือด Rh เด่นชัดเป็นพิเศษในการตั้งครรภ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อคุณแม่มี Rh ลบ (Rh-) และลูกในครรภ์มี Rh บวก (Rh+) เนื่องจากร่างกายของแม่จะมองว่าเซลล์เม็ดเลือดแดงของลูกเป็นสิ่งแปลกปลอม และสร้างแอนติบอดีเพื่อต่อต้าน

Rh Incompatibility: ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น

ภาวะที่แม่ Rh ลบ และลูก Rh บวก เรียกว่า Rh incompatibility หรือภาวะไม่เข้ากันของหมู่เลือด Rh ในการตั้งครรภ์ครั้งแรก มักจะไม่เกิดปัญหา เนื่องจากเซลล์เม็ดเลือดของลูกจะยังไม่เข้าสู่กระแสเลือดของแม่มากนัก แต่หากมีการปนเปื้อนของเลือดลูกเข้าสู่กระแสเลือดของแม่ (เช่น ระหว่างการคลอด การแท้ง หรือการเจาะน้ำคร่ำ) ร่างกายของแม่จะสร้างแอนติบอดีต่อ Rh

ในการตั้งครรภ์ครั้งต่อไป หากลูกมี Rh บวก แอนติบอดีที่แม่สร้างขึ้นจะสามารถผ่านรกไปยังลูก และทำลายเซลล์เม็ดเลือดแดงของลูกได้ ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนร้ายแรง เช่น ภาวะซีดในทารกแรกเกิด ภาวะบวมน้ำในทารก และอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้

การป้องกันและดูแล

โชคดีที่ปัจจุบันมีวิธีการป้องกันและดูแลภาวะ Rh incompatibility ได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยคุณแม่ที่ Rh ลบ จะได้รับการฉีด Rho(D) immunoglobulin (RhoGAM) ซึ่งเป็นแอนติบอดีสำเร็จรูปที่ช่วยป้องกันไม่ให้ร่างกายของแม่สร้างแอนติบอดีต่อ Rh

โดยทั่วไปจะมีการฉีด RhoGAM ในช่วงสัปดาห์ที่ 28 ของการตั้งครรภ์ และภายใน 72 ชั่วโมงหลังคลอด หากลูกมี Rh บวก นอกจากนี้ ยังอาจมีการฉีด RhoGAM ในกรณีที่เกิดการแท้งบุตร การเจาะน้ำคร่ำ หรือมีเลือดออกระหว่างตั้งครรภ์

สรุป

ระบบหมู่เลือด Rh เป็นเรื่องใกล้ตัวที่เราควรทำความเข้าใจ การทราบหมู่เลือด Rh ของตนเอง โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับผู้หญิงในวัยเจริญพันธุ์ เป็นสิ่งสำคัญในการวางแผนครอบครัวและดูแลสุขภาพอย่างปลอดภัย หากคุณมีข้อสงสัยเกี่ยวกับระบบหมู่เลือด Rh หรือการตั้งครรภ์ ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อขอคำแนะนำที่เหมาะสมและวางแผนการดูแลที่ถูกต้อง